Den Helder – Een bijzonder moment voor het Marinemuseum. Kunstenaar Maarten Platje onthulde het schilderij ‘De kruiser Hare Majesteit Tromp in actie voor Sabang’. Het schilderij is mede tot stand gekomen door steun van het Karel Doorman Fonds en geeft een actie weer tijdens Operatie Crimson in juli 1944. Op basis van unieke archiefbeelden kwamen tot op heden onbekende details naar boven.
Het schilderij is een belangrijke toevoeging voor de collectie van het Marinemuseum. “We zoeken de laatste jaren veel meer naar historiestukken, dat zijn momenten waarop een actie plaatsvindt tijdens een oefening of operatie”, vertelt conservator Leon Homburg. Een tweede reden om het schilderij aan te schaffen is omdat een groot deel van de collectie uit amateurschilderijen bestaat. “Dat zijn op zich mooie werken, maar we willen de kwaliteit van de tentoonstelling op een iets hoger niveau brengen.”
Bijzonder moment
“Dit is een opmerkelijke actie van de Koninklijke Marine in het verleden, die in de collectie wellicht wat onderbelicht was”, zegt kunstenaar Platje. “De Tromp ligt onder vuur, zojuist is een munitieschip de lucht in gevlogen, door het geschut van de Tromp”, omschrijft de schilder. “Dat is een moment waarop iedereen aan boord van de Tromp in juichen uitbarst”, vult Homburg aan, “dan moet de artillerieofficier ingrijpen, want het gaat een beetje ten koste van de concentratie.”
Details uit archiefbeelden
Er zijn een aantal opvallende details. De oplettende kijker ziet bijvoorbeeld dat het schip twee vlaggen voert. “De Tromp voert niet alleen de oorlogsvlag op de mast, maar ook de reewachtvlag op het achterschip”, zegt Platje, “dat is niet volgens het protocol.” Was de schilder dan niet op de hoogte van dit protocol? Jawel, maar op de videobeelden van het schip tijdens de actie is te zien dat de Tromp de dubbele vlag voert.
“Dat is één van de zaken die je nooit kunt schilderen als je de beelden niet gezien hebt”, zegt de schilder. Verder hielpen de beelden ook om het schip in de correcte uitrusting en de juiste kleurstelling te schilderen. “De documentatie spreekt over een ander kleurenschema dan u op het schilderij ziet, maar wat wel degelijk te zien is op de film.” De videobeelden komen uit het archief van het Imperial War Museum zijn op aanvraag van het Marinemuseum gedigitaliseerd. Het zijn niet alleen voor de totstandkoming van het schilderij belangrijke beelden. “Voor zover ik weet zijn het de enige beelden van een Nederlands oorlogsschip in actie tijdens de Tweede Wereldoorlog”, zegt Homburg.
Het schilderij is vanaf nu te zien in de Tweede Wereldoorlog-zaal van het Marinemuseum te Den Helder.
