Noord-Holland – De gemeenten die zijn aangesloten bij het Regionaal Archief Alkmaar hebben besloten om in gezamenlijkheid een onafhankelijk onderzoek naar in beslag genomen Joods vastgoed te laten uitvoeren. Het betreft de gemeenten Alkmaar, Den Helder, Bergen, Castricum, Heiloo, Dijk en Waard, Hollands Kroon, Schagen en Texel. In Alkmaar werd al eens eerder een verkennend onderzoek uitgevoerd en de gemeente Den Helder besloot in augustus naar aanleiding van vragen door een inwoner ook om een onderzoek uit te voeren.
Nu is besloten om het in gezamenlijkheid te doen. De focus van het onderzoek ligt op de rol van de gemeenten tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in de onteigening van de Joodse panden en de afhandeling van deze kwestie na afloop van de oorlog. Joodse inwoners werden gedwongen hun woningen te verlaten en het onroerend goed in hun bezit werd onteigend en veelal doorverkocht. Het onderzoeksrapport zal de omvang van het onteigeningsvraagstuk vaststellen en werpt vooral het licht op het handelen van de gemeenten in het proces van rechtsherstel voor Joodse burgers en hun nabestaanden na de bevrijding.
De rol van gemeenten
Na de oorlog, toen de Duitse administratie werd onderzocht, bleek dat een groep Nederlandse, louche vastgoedhandelaren, makelaars en ondernemers tijdens de Tweede Wereldoorlog fors aan de handel in Joods onroerend goed heeft verdiend. Meer dan 7.000 Joodse panden werden geroofd en doorverkocht, aldus Pointer. Hoewel er besloten is om de oorspronkelijke eigenaren of hun erfgenamen het bezit terug te geven is dit volgens onderzoek door Pointer niet altijd juist verlopen. Ook gemeenten zelf hebben verdiend aan het Joodse vastgoed, bijvoorbeeld Amsterdam.
Steeds meer gemeenten kiezen er daarom voor om een onderzoek uit te voeren. Het onderzoek van Pointer is daarbij de grootste aanleiding. Aan de hand van Duitse vastgoedboeken brachten zij duizenden verkochte Joodse panden in kaart. In Den Helder zijn 56 panden onteigend. In Hollands Kroon lijkt er eigenlijk geen sprake te zijn van onteigening. In Schagen zijn twee panden bekend.
Wat een schandalig historisch gebeuren. Veel Joodse mensen in Den Helder zijn nog verraden ook door stadsgenoten en daardoor gedood. Mijn grootouders van beide kanten hebben Joodse mensen verborgen, verzorgd en gevoed om te kunnen overleven aan een schofterig en duivelse mentaliteit.Dat was wel en niet geheel aan hun ‘goede’ gedrag te wijten maar zeker wel aan de mentaliteit van de leiders in politiek en kerkelijk bestuur.. Als ik hier reacties lees van bepaalde figuren denk ik aan wat voor komaf zij hebben?