Den Helder – Het is 19 februari precies tachtig jaar geleden dat het grootste bombardement op Den Helder plaatsvond. Om die reden gaf de Helderse stadshistoricus Jan van Tongeren dinsdag onder toeziend oog van vele belangstellenden de lezing ‘Oude Rijkswerf in oorlogstijd’.
De presentatiezaal van MBSOV de Dukdalf op Willemsoord was afgeladen toen Van Tongeren even na half drie het podium betrad. “Daar hadden we niet op gerekend”, vertelt hij lachend. Aan de hand van onder meer rapportages, verslagen en tekeningen gemaakt tijdens of net na de Tweede Wereldoorlog heeft Van Tongeren de afgelopen jaren enorm veel informatie verzameld over Den Helder tijdens deze donkere periode. Hij heeft alles gebundeld in het boek ‘Oude Rijkswerf in oorlogstijd’. Dinsdag presenteerde hij een deel van zijn werk.
Met foto’s, video’s en geluidsfragmenten nam Van Tongeren de toegestroomde bezoekers in de Dukdalf chronologisch mee terug naar de Tweede Wereldoorlog. Zo zijn onder meer het luchtalarm en het volkslied van nazi-Duitsland te horen onder beelden van de Weststraat, Havenplein en Spoorstraat in tijden van de Duitse bezetting.
Grootste radarcomplex van bezet Europa
“In de vijf oorlogsjaren hebben heel veel wervianen tijdens de bombardementen buiten gekeken waar de bommen vielen”, zegt Van Tongeren. “Dat was natuurlijk supergevaarlijk.” Verder vertelt de historicus dat in Den Helder het grootste radarcomplex van bezet Europa was gebouwd en dat in de kuststad de grootste kanonnen van Nederland waren gestationeerd.
Ook stond Van Tongeren stil bij het grootste bombardement op Den Helder, dat plaatsvond op 19 februari 1943. “De rijkswerf was het aanvalspunt”, licht de historicus toe. “Daardoor gingen 38 wervianen dood tijdens het bombardement. Ook werden in negen straten 42 huizen geheel verwoest en raakten er 50 beschadigd.” Dat kostte nog eens 14 mensen het leven. “Er zijn zoveel afbeeldingen van gebombardeerde huizen, dat ik ze niet allemaal kan laten zien.”
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in Den Helder ruim 160 luchtaanvallen uitgevoerd, waarvan 117 bombardementen. 177 mensen kwamen hierbij om het leven, 168 mensen raakten gewond.
