Kop van Noord-Holland

Vakbonden verwachten grootste staking streekvervoer in tijden: “Als het anders kon hadden we het anders gedaan”

Advertentie:

Noordkop – De onderhandelingen van vakbonden FNV en CNV met de vereniging voor werkgevers van het openbaar vervoer (VWOV) voor een nieuwe CAO van de streekvervoerders is stukgelopen. De vakbonden stelden, na meerdere onderhandelpogingen, een ultimatum; bij gebrek aan verbetering van het aanbod van de VWOV gaan de vakbondsleden over tot staking. Het ultimatum liep 30 januari zonder overeenstemming af, en de vakbonden leggen de laatste hand aan coördinatie van de stakingen die op zes februari zullen beginnen.

De aangekondigde staking is het resultaat van mislukte onderhandelingen tussen de vakbonden en de VWOV. De staking start op 6 februari, en zal de hele werkweek duren. Transdev, het bedrijf dat onder de merknaam Connexxion het streekvervoer in de Noordkop verzorgt, is ook aangesloten bij de VWOV. Bij eerder aangekondigde stakingen bleek dat de uitval van het streekvervoer in de regio erg meeviel. Deze eerdere stakingen werden louter georganiseerd door de FNV, terwijl het merendeel van de buschauffeurs in de Noordkop zijn aangesloten bij het CNV. Met een collectieve staking bereiken de beide vakbonden, zeker in de Noordkop, veel meer leden dan bij eerdere stakingen. De vakbonden laten dan ook weten meer uitval van bussen te verwachten dan eerder het geval was.

Kloof tussen vraag en aanbod

Aan de vooravond van de stakingen heeft brancheorganisatie VWOV laten weten dat het laatste aanbod definitief van tafel is. Hanane Chikhi, vakbondsbestuurder bij het CNV, vertelt waarom de onderhandelingen zijn stukgelopen. Het CNV vind dat de chauffeurs van het streekvervoer de afgelopen jaren onder andere te weinig hebben verdiend. Volgens Chikhi zijn de lonen de afgelopen jaren structureel achtergebleven bij de inflatie, waardoor de koopkracht van de medewerkers is afgenomen. Het laatste aanbod van VWOV, een structurele loonsverhoging van 8%, vind het CNV dan ook niet genoeg om de spreekwoordelijke lading te dekken. Chikhi vertelt: “De inflatie is enorm, en koopkrachtbehoud is een belangrijke factor. Iedereen merkt het in de portemonnee als ze in de supermarkt een tas boodschappen moeten afrekenen”.

VWOV-woordvoerder Tanja Copal betreurd de beslissing van de vakbonden om te staken: “Dat de vakbonden weglopen van ons aanbod vinden wij niet te verkopen”. Copal benoemt dat het aanbod dat namens VWOV op tafel lag niet zo mager was als de vakbonden uitdragen. Volgens haar bood de brancheorganisatie haar medewerkers onder andere een bovengemiddeld hoge loonsverhoging van 8%, en een ouderdomsregeling waarbij werknemers minder uren maken maar wel volledig pensioen opbouwen. Daarnaast, zegt Copal, “lijkt er bij de vakbonden een notie te zijn dat werkgevers de complete inflatie moeten compenseren.” Zij stelt dat de uitzonderlijke inflatie mondiaal een probleem vormt door de oorlog in Oekraïne, en dat de kosten hiervan niet alleen door het bedrijfsleven gedragen moeten worden. Meer verantwoordelijkheid van de overheid is hierbij ook op zijn plaats, stelt zij. Daarnaast zijn de reserves van de vervoerssector tot de limieten gestrekt door een sterk verminderde omzet tijdens de Corona pandemie. “Het voorstel zat echt op de grens van het haalbare.”

Hoge stakingsbereidheid

Chikhi benadrukt dat de VWOV voornamelijk de focus legt op positieve kant van de aangeboden loonsverhoging. Er is echter over meer gesproken, waaronder het verlichten van de werkdruk. “De werkdruk is al jaren te hoog. We dringen al sinds jaren aan op verbetering, en er veranderd niks”, aldus Chikhi. Volgens haar liggen onder andere een flink personeelstekort en hoog ziekteverzuim ten grondslag aan de werkdruk. Ook andere zaken, zoals een luttele 15 minuten die chauffeurs soms krijgen voor het avondeten, stuitte de bonden tegen de borst. Copal erkent de problemen. Volgens de VWOV waren de eisen van de vakbonden omtrent de werkdruk echter te detailgericht, en is het vastleggen daarvan in een CAO die moet gaan gelden voor meerdere regio’s onhoudbaar: “De CAO geldt voor zes vervoerders, en details zijn lastig vast te leggen. Met een chauffeur die in de spits van Amsterdam rijd moeten andere afspraken gemaakt worden dan met een chauffeur uit het noorden van Groningen.”

De stakingsbereidheid is door toegenomen onvrede hoger dan bij eerdere acties, aldus Chikhi. De VWOV reageert laconiek op het bericht van het CNV, en Copal trekt in twijfel of de stakingsbereidheid wel zo hoog is als de vakbonden zeggen. Zij vermoed dat de bonden hun cijfers aandikken: “Bij andere stakingen zagen we ook dat ruim 60% van het streekvervoer gewoon reed, afhankelijk van de regio”. Copal merkt op dat werkgevers het salaris van de stakende chauffeurs inhouden, waarmee de VWOV exact kan zien hoeveel medewerkers het werk hebben neergelegd. Chikhi is toch zeker van haar zaak: “Uit ledenvergaderingen blijkt dat veel leden de intentie hebben om mee te staken. Daarnaast houden wij nauw contact met kaderleden op verschillende vestigingen, zij zijn onze ogen en oren van wat er speelt onder de chauffeurs. Ook deze kaderleden merken veel onvrede op”. Toch lijkt de angst voor stakende medewerkers wel te spelen onder de vervoerders. Chikhi benoemt dat leden van de vakbond melden dat werkgevers vooral bij beginnende krachten informeren naar hun plannen om te staken. Chikhi benadrukt dat staken een recht is, en het bij individuele personeelsleden informeren naar stakingsplannen door een werkgever gezien kan worden als intimidatietactiek.

Geen andere optie
Op internet zijn bij verschillende aankondigingen van de stakingen verbouwereerde reacties te lezen. De vraag rijst of werknemers van vervoersbedrijven niet op een klantvriendelijker manier kunnen staken, zoals bijvoorbeeld door reizigers gratis te vervoeren. Chikhi merkt op dat het CNV een dergelijke actie eerder heeft uitgevoerd, maar dat daarmee een tegengesteld resultaat werd behaald. “In 2008 hebben we een actie gehouden waarbij mensen gratis, toen nog zonder te stempelen, mee mochten met de bus. Na afloop van de actie werd door werkgevers een rechtszaak aangespannen tegen de chauffeurs.” De rechtszaak werd gewonnen door de vervoerders, en zij hoefden in de periode dat de chauffeurs passagiers om niet meenamen geen lonen uit te betalen. Chauffeurs kwamen er na een week werken zonder betaald te worden bekaaid van af, aldus Chikhi. Bij de meer ‘klassieke’ vorm van staken hoeven de chauffeurs niet hun hele loon te laten liggen. Stakende chauffeurs melden zich in de ochtend voor de staking aan bij de vakbond van wie zij een stakingsvergoeding ontvangen. Klantvriendelijk staken is er volgens Chikhi dus niet bij. Lastig voor de reiziger, maar: “Andere opties zijn er niet”.

Toon meer

Brent van der Hell

Brent van der Hell is werkzaam bij Regio Noordkop als verslaggever / redacteur TV. Hij is bereikbaar via brent@regionoordkop.nl, of via de telefoonnummers 0627656370 en 0223684609.

Wellicht ook interessant

Back to top button