Noordkop – Scholen in Den Helder en Hollands Kroon zijn verdeeld over het Programma Schoolmaaltijden dat het ministerie van OCW vorige week, samen met het Jeugdeducatiefonds en het Rode Kruis lanceerde in Nederland. Dat blijkt uit een inventarisatie door Regio Noordkop. Verder valt op dat er weinig scholen in de gemeente Hollands Kroon overwegen in te schrijven, in Den Helder is meer animo.
Regio Noordkop sprak met achttien scholen uit Den Helder en Hollands Kroon, van die scholen hadden twee zich aangemeld voor het programma. Een vijftal scholen had het nog niet besproken. Veel scholen bieden leerlingen wel mogelijkheden om op school iets te eten. Er is bijvoorbeeld brood en beleg aanwezig, of er is een meeneemkast waar ouders eten achterlaten voor wie dat nodig heeft. Een klein gedeelte van de scholen geeft aan vanwege principiële redenen niet mee te willen doen met het programma.
Ontbijt als sociale activiteit
Eén van de scholen die meedoet met het programma is basisschool Floriant uit Den Helder. “We doen sinds januari mee en dat bevalt heel goed”, vertelt directeur Wietske Wijnants. De school staat in één van de wijken die in aanmerking komen voor het programma. Naast Tuindorp zijn dat voor Den Helder ook de Visbuurt en Nieuw-Den Helder. Andere scholen uit die buurten hebben zich ook al aangemeld. Scholen mogen meedoen met het programma als dertig procent van hun leerlingen uit een huishouden komt met een laag inkomen. Scholen die al ondersteuning krijgen van het Jeugdeducatiefonds komen automatisch in aanmerking.
“Het gaat om kansengelijkheid,” vertelt Wijnants, “we willen het niet doen voor een gedeelte van de kinderen. Die krijgen dan namelijk ook een stempel op het hoofd gedrukt.” De school heeft er daarom voor gekozen om voor alle leerlingen een gezamenlijk ontbijt te organiseren. Iedere dag. Ouders melden hun kinderen aan voor een periode van vakantie tot vakantie, de school verwacht de kinderen tijdens die periode vijf dagen per week op school voor het ontbijt. Het is een succes, volgens directeur Wijnants. “We zien dat ongeveer zestig procent van de leerlingen meedoet. Het is echt een sociale activiteit geworden: lachende gezichten, lekker samen eten en alvast je lunch maken.”
Niet alle scholen doen mee
Scholen die zich niet aanmelden voor het programma noemen verschillende redenen. Hoofdzakelijk omdat er geen noodzaak is of niet aan de voorwaarden kan worden voldaan. Enkele scholen zijn principieel tegen het programma. “We doen absoluut niet mee”, vertelt Maarten Tromp, directeur van De Dijk in Den Helder, “ik kan de menskracht die eigenlijk voor de klas moet staan er niet voor inzetten.” De directeur is niet tegen ontbijt op school, maar het zou volgens hem anders geregeld moeten worden. “In andere landen, denk aan Scandinavië, Engeland of Polen, is wel ontbijt op school. Daar is een keuken en een apart team dat het ontbijt regelt”, geeft Tromp als voorbeeld, “structureel gefinancierd vanuit de overheid.”
Dat laatste is een aandachtspunt. Het programma loopt tot eind 2023 en er is nog niet duidelijk of het verlengd gaat worden. “Een school kan niet dit nu aanbieden en het dan volgend jaar weer intrekken”, zegt een schooldirecteur van een school in Hollands Kroon, “dan moeten we het opeens uit andere middelen halen en die zijn er niet.” Daar schuurt het op meer scholen. “Waar eindigt zorg en begint onderwijs?”, vraagt een andere directeur zich af, “het is niet helemaal onze rol als school, maar meer een maatschappelijk probleem.”
Scholen onderstrepen de noodzaak
Alle schooldirecteuren scharen zich achter de positieve effecten die de schoolmaaltijden kunnen hebben. “Ik vind het een mooi initiatief, omdat kinderen met een goed ontbijt zich beter kunnen concentreren en blijer in de klas komen”, zegt Nathaly Timmerman van de Comeniusschool in Den Helder. “Het is triest dat het in Nederland nodig is”, zegt een directeur van een school in Nieuwe Niedorp, “je kunt het niet zomaar bij de scholen neerleggen, maar we hebben er wel een taak in. Met honger kan je niet leren.”
