Noord-Holland – De nieuwe Noord-Hollandse coalitie zou nog wel eens een politieke regenboog kunnen worden. Verkenner Ankie Broekers-Knol concludeert na twee gespreksrondes dat een samenwerking tussen de vier grootste partijen; BBB, VVD, PvdA en GroenLinks, de meest logische lijkt. D66, die de afgelopen 12 jaar wel meedeed in de coalitie, valt voor nu buiten de boot.
Volgens Broekers-Knol is een coalitie volledig over links of rechts niet mogelijk. Deze zou “in hoge mate instabiel zijn” aldus de voormalig voorzitter van de Eerste Kamer en staatssecretaris. De meer rechts georiënteerde partijen hebben 28 zetels gekregen van de kiezer. De linkse partijen 27. Over rechts is dus cijfermatig een mogelijkheid, maar dit zou betekenen dat kleine partijen als Forum voor Democratie, Ja21, 50Plus en de PVV allemaal zouden moeten aansluiten.
Daarom stelt de verkenner voor verder te gaan met een coalitie van de vier grootste partijen: BBB, VVD, PvdA en GroenLinks. De eerste twee partijen haalden beide 8 zetels. PvdA en GroenLinks beide 7. Een samenwerking tussen deze vier partijen zou volgens Broekers-Knol ook een goede afspiegeling zijn van de verkiezingsuitslag: Een ‘fifty-fifty’ verdeling tussen links en rechts. Dit zou ook tegemoetkomen aan de demografische indeling van de provincie: “Namelijk enerzijds het weidse, uitgestrekte platteland en het buitengebied en anderzijds enkele grote stedelijke agglomeraties.”
Programmatisch grote verschillen
De verkenner schrijft in haar verslag dat zij op de hoogte is van flinke verschillen tussen de partijen wat betreft de verkiezingsprogramma’s. Met name GroenLinks en BBB staan ver van elkaar op dossiers als stikstof en milieu. Deze verschillen zijn volgens Broekers-Knol wel overbrugbaar, “als alle partijen stappen willen zetten in het belang van de provincie en haar inwoners.” Alle vier partijen hebben in de gesprekken aangegeven deze inzet te willen leveren.
De samenstelling van de beoogde coalitie is bijna gelijk aan de huidige coalitie in Noord-Holland. De grote verkiezingswinnaar BBB vervangt echter D66, die de afgelopen vier jaar samen met de VVD, PvdA en GroenLinks regeerde. D66 heeft de afgelopen twaalf jaar steeds in de coalitie gezeten en in het verslag van de verkenner valt te lezen dat de PvdA, GroenLinks en de VVD de partij ook deze periode zouden willen toevoegen aan het samenwerkingsverband. Broekers-Knol acht dit niet wenselijk en denkt dat BBB dit niet zou willen: “Het zou betekenen dat de huidige coalitie wordt voortgezet met een ‘stukje’ BBB erbij. Dat doet geen recht aan de verkiezingsuitslag en is niet bevorderlijk voor het vertrouwen van de burger in de politiek.”
