Veerhavens Texel en Den Helder aan eind levensduur, vervanging laat op zich wachten

Den Helder, Texel – De veerhavens van Texel en Den Helder waar de TESO haar schepen aan laat meren, is aan het eind van de levensduur. Rijkswaterstaat, die de aanlandinrichtingen van de havens beheert, heeft ingeschat dat de infrastructuur in en om de havens tegen 2025 ernstig verouderd is, en vervangen zou moeten worden. De rijksdienst loopt echter tegen capaciteitsproblemen aan, en het vervangen van de infrastructuur zowel op de kade als in het water zal daarom worden uitgesteld.

Vooral voor de Texelaars is de veerhaven en de aanlandinrichting van cruciaal belang. De veerhaven vormt de levensader van het eiland. De haven is essentieel voor onder andere de bevoorrading, het vervoer van forensen, maar ook voor een efficiënte inzet van de noodhulp diensten. Met het verouderen van de aanlandinrichting neemt het risico op storingen toe, en heeft deze ader de potentie om dicht te slibben. Werkzaamheden zijn dringend nodig, en beheerder Rijkswaterstaat is in gesprek met de TESO en gemeentebesturen van Texel en Den Helder over mogelijke oplossingen.

levensduur rekken
Rijkswaterstaat beheert de aanlandinrichtingen in de havens aan beide kades. De infrastructuur raakt tegen 2025 aan het eind van de levensduur, en de rijksdienst meldde eerder dat de verouderde inrichtingen voor die tijd vervangen zouden zijn. Nu blijkt dat die deadline niet wordt gehaald, worden alternatieven bedacht. Tjeerd Roozendaal, Hoofdingenieur-Directeur bij Rijkswaterstaat vertelt: “De veerhaven maakt onderdeel uit van het hoofdwegennet van Nederland, en we zien dat fors onderhoud de komende jaren noodzakelijk is. Waar we eerst 2025 hebben gecommuniceerd als deadline, wordt die nu verschoven naar 2030. Om de levensduur te rekken zullen we aanvullend onderhoud gaan uitvoeren”. Wat er concreet gedaan gaat worden? “Er is slijtage in een aantal hijsende delen, we weten dat een aantal damwanden lekt, en nog een aantal van dat soort zaken. Hoe dat gerepareerd gaat worden gaat in overleg met de aannemer”, aldus Roozendaal.

Het verzetten van de deadline voor de complete vervanging van de veerinrichting ligt volgens Roozendaal aan een tekort aan capaciteit bij Rijkswaterstaat. “We zijn verantwoordelijk voor veel onderdelen binnen ons areaal, en momenteel hebben wij te maken met veel renovaties en vervangingen. Daar moeten prioriteiten in worden gesteld. Onze kennis, kunde en middelen zijn niet oneindig groot.” Met het onderhouden van de veerinrichting wordt de levensduur verlengt, en is een complete vervanging dus niet direct noodzakelijk. Echter is er vaker gesproken over het vervangen van de veerinrichting, wat de gebruikers van de veerdienst ook over de nieuwe plannen sceptisch kan stemmen. Roozendaal benadrukt echter dat van uitstel geen afstel komt. “Het verlengen van de levensduur van dergelijk materiaal kan niet eeuwig worden opgeschoven. Door het nu uit te stellen, krijgt het project in de toekomst een hogere prioriteit. Veiligheid en beschikbaarheid zijn de sleutelwoorden. We hebben geen oogkleppen op, en zijn ons zeer bewust van de noodzaak om deze verbinding in de lucht te houden.”

Nieuwe inrichting
Het einddoel van het project is een veerinrichting die de komende decennia mee kan, maar wat er precies moet gebeuren is nog niet zeker, aldus Maaike Seppen. “Het project bevind zich nu in de planningsfase. Wat er precies vervangen moet worden is afhankelijk van de staat van de onderdelen, en zal blijken na een inspectie.” De veerinrichting wordt in elk geval gemoderniseerd. Zo bestaat het plan om de oprit naar het autodek met een extra baan te verbreden, en zou TESO graag zien dat de doorrijhoogte van de brug wordt verhoogd, zodat deze past bij de inmiddels grotere veerboten.

Daarnaast is het niet ondenkbaar dat de aanlandinrichtingen niet alleen vervangen worden, maar dat de veerhavens compleet anders worden ingedeeld. “Aan zowel de zijdes van Den Helder en Texel bestaat de mogelijkheid de veerinrichting naar het oosten te verplaatsen, naast de bestaande terminals.”, noemt Seppen.  Roozendaal voegt toe: “We zien ook mogelijkheden om de nieuwe veerinrichting tot op zekere hoogte verplaatsbaar te maken. Mocht in de toekomst dan toch een andere locatie wenselijker zijn, dan wordt deze huidige investering niet gelijk teniet gedaan.”

De mogelijke verplaatsing van de aanlandinrichting valt samen met een bredere mobiliteitskwestie waar zowel de gemeente Texel als de gemeente Den Helder mee worstelen. Zeker in Den Helder is vooral in de zomermaanden de verkeersdrukte door naar Texel trekkende toeristen goed te merken. Wethouder Tessa Augustijn van den Helder: “We werken aan ideeën om mensen te verleiden met alternatief vervoer naar Texel te reizen, om zo de drukte in de stad en op de veerboot te verlichten. Bijvoorbeeld door het aanleggen van een transferium in de buurt van de Kooyhaven. Dit hebben wij getest tijdens Sail Den Helder, en daar kunnen we verder op bouwen.” Een mogelijke verplaatsing van de veerhaven aan de Helderse kant als mogelijke oplossing lijkt de wethouder echter onwaarschijnlijk. “Er gaat een lange periode overheen voordat zoiets bestuurlijk tot een goed einde komt. Daarnaast is het een grote infrastructurele investering voor de gemeente, en daar is nu geen geld voor.”

Weinig hinder verwacht
Hoe de werkzaamheden ook gaan verlopen, de TESO streeft ernaar de reiziger tijdens de komende onderhoudswerkzaamheden zo min mogelijk te hinderen. “Net zoals nu al gebeurd zal verwachtte drukte worden gemeld op onze website”, aldus TESO directeur Mario Prak. “De continuïteit is essentieel voor onze reizigers. We overleggen over de mogelijkheden, ik zou bijvoorbeeld graag hebben dat een groot deel van het werk wordt uitgevoerd in de winter, wanneer er minder reizigers zijn.” Ook hoeven mensen niet bang te zijn dat ze straks niet van het eiland af kunnen; TESO plaatste drie jaar geleden twee noodaanlandingen. Prak: “Daarmee is het mogelijk om met beperkt vervoer door te varen. Dit leidt wel tot vertragingen en is dan ook echt bedoelt voor nood, niet om de dienstregeling over te nemen.” Rijkswaterstraat sluit zich aan bij de wens van de TESO directeur. Seppen: “Compleet hindervrij verbouwen bestaat niet, maar ons uitgangspunt is om vast te blijven houden aan de huidige dienstregeling. We hebben tot nu toe geen verwachtingen dat de verbouwing ernstige verstoringen gaat opleveren.”

Ook nieuwe deadline niet vast
De originele deadline mag dan al verplaatst zijn, toch kan Rijkswaterstaat nog geen zekerheid bieden dat de werkzaamheden in 2030 ook echt klaar zullen zijn. “We zijn niet alleen afhankelijk van onze eigen planning, maar ook van die van marktpartijen die de vervanging gaan uitvoeren. Eerst moeten er concrete plannen staan over het ontwerp en de uitvoering, daarna kunnen wij een definitieve datum vaststellen, daarvoor is nu te veel onzeker”, aldus Roozendaal. Daarnaast spelen vergunningen ook een rol; de havens liggen rond een natura2000 gebied, wat maakt dat ook stikstofberekeningen bij dit project een rol spelen. “Afhankelijk van de omvang van de werkzaamheden kan de geldende regelgeving hier ook zijn stempel op drukken.”