Portret van een raadslid: Lars Ruiter

In deze serie interviews spreken wij iedere zaterdag met een ander gemeenteraadslid. In dit deel: Lars Ruiter van Onafhankelijk Hollands Kroon

Op de koffie in Oosterland, ik had het nog nooit gedaan. Ik ben er misschien wel eens doorheen- of minimaal langsgereden, op weg naar Den Oever om een visje te halen. Dat daar in dat dorpje een van de jongste raadsleden uit de regio woont had ik niet gedacht. Lars Ruiter van Onafhankelijk Hollands Kroon laat mij binnen en vertelt dat hij er pas een aantal weken geleden is ingetrokken. Aan de voorkant van het huis kijk je uit over enorm veel groen, en aan de achterkant kun je zelfs de Waddenzee zien.

Mist hij hier in Oosterland niet wat reuring? “Het is rustig inderdaad, maar ik hou wel enorm van de natuur en het Wad. Ik ben opgegroeid in Wieringerwerf, dus ik ken deze regio goed.” Hij woont samen met zijn vriendin en heeft recentelijk zijn master bestuurskunde afgerond. Daarom is hij nu bezig met het vinden van een baan, het liefst op een redelijke afstand van zijn nieuwe huis. Volgend jaar wil hij zich namelijk voor de tweede keer verkiesbaar stellen in Hollands Kroon. Ik ben benieuwd: Hoe kom je op zijn jonge leeftijd al in de raad?

Willen meepraten
“Eigenlijk begon het omdat ik wel eens stukken in de krant las over Wieringerwerf, waar ik toen woonde. Sommige artikelen spraken mij aan, die vond ik interessant. Vooral als het bijvoorbeeld ging over de woningbouw, de zwembaden of de school, dingen die toch wel echt belangrijk zijn voor de inwoners. Dan kreeg ik altijd de neiging om zelf ook te willen meepraten. Uiteindelijk bleek dat laagdrempeliger dan ik van te voren had gedacht. Eind 2016 ben ik een aantal fractievergaderingen van de VVD gaan bezoeken en daar ben ik toen eigenlijk heel snel aangehaakt. Dat kwam ook omdat ik mezelf als een liberaal beschouw.”

“Toen ben ik lid geworden van een politiek café commissie en ging ik bijeenkomsten organiseren, in de kroeg met een biertje erbij, en dan praten over thema’s die binnen de gemeente van belang zijn. Vervolgens werd ik gevraagd om als lijstduwer bij de VVD aan te sluiten. Dus onderaan de lijst. Ik heb een redelijk netwerk onder jongeren hier in de regio, van school en via de sportvereniging. Maar uiteindelijk dacht ik bij mezelf: Waarom zou ik me niet gewoon echt kandidaat stellen? Ik wil ook wel in de raad uiteindelijk. Als het niet dit jaar is dan over vier jaar. Toen kwam ik op de 7e plaats uiteindelijk.”

Voorkeurstemmen
Lars kreeg vervolgens zoveel voorkeurstemmen dat hij doorschoof naar de 4e plaats. De VVD kreeg 5 zetels, waarmee hij direct in de gemeenteraad terecht kwam. “Toen kwam er wel meteen veel op me af. Je moet je in alle dossiers gaan inlezen, natuurlijk verdiep je jezelf meer in de een dan de ander, je kunt je specialiseren. Maar, pas na een jaar of anderhalf jaar begin je er echt gevoel voor te krijgen.” Zijn voorkeursstemmen kwamen veel uit Wieringerwerf en Middenmeer, de voormalige gemeente Wieringermeer, waar Lars ook zijn grootste netwerk heeft. Maar ook in andere kernen kreeg hij steun.

“Ik heb ook wel gehoord dat sommige mensen het leuk vonden om op een jongere te stemmen. Bijvoorbeeld van een leraar van mijn oude middelbare school. Gewoon omdat ze graag een nieuw en enthousiast iemand in de raad zien.” Het kwam ergens wel als een verrassing, al die stemmen: “De laatste periode voor de verkiezingen was ik in Kosovo voor mijn afstudeerproject. Ik twijfelde toen heel erg, want het betekende dat ik niet zoveel campagne kon voeren. Maarja, ik wilde ook afstuderen. Uiteindelijk heb ik voornamelijk online campagne gedaan, wat wel heeft geholpen denk ik.”

Onafhankelijk Hollands Kroon
Tegelijk met Lars kwam zijn leeftijdsgenoot Daan Pruimboom in de raad voor Onafhankelijk Hollands Kroon. De twee kende elkaar daarvoor al, via Lars zijn zus Linda. “Dat was wel heel erg leuk, nog iemand van mijn leeftijd. We zijn toen ook veel samen opgetrokken. Uitdagingen konden we samen oppakken. Ook omdat ik uit Wieringerwerf kom en hij van Wieringen konden we elkaar soms helpen met zaken. Af en toe waren we ook wel tegenstanders hoor. Ik zat toen natuurlijk in de coalitie, hij niet. Maar we konden zeker nog op veel fronten samenwerken, dat moet kunnen ook.”

De samenwerking tussen de twee werd geïntensiveerd toen Lars de overstap maakte van de VVD naar Onafhankelijk Hollands Kroon. Of nouja, hij stapte, niet geheel vrijwillig, uit de VVD en vormde kort in zijn eentje de Groep Ruiter. Toch een bijzondere traditie in Nederland, dat je als één persoon een groep mag zijn. Na gesprekken met Alexander Bügel van Onafhankelijk Hollands Kroon bleek dat er veel overeenkomsten waren tussen de standpunten van Lars en die van zijn partij. Tegelijk met Jeff Leever, die een soortgelijk proces had doorlopen bij Senioren Hollands Kroon, sloot hij zich in januari van dit jaar aan bij de toen al grootste oppositiepartij. Die kwam daarmee op vijf zetels.

Datacenters
Het vertrek van Lars bij de VVD ging maar over één ding: De datacenters. “In het coalitieakkoord stond opgenomen dat er ruimte was voor de vrije ontwikkeling van datacenter op Agriport. Agriport ligt naar mijn weten aan de oostkant van de A7, ten noorden van grasdrogerij Hartog. Dat was heel interessant om een datacenter daar naartoe te halen hoor, prima ontwikkeling voor onze gemeente. Toen kwam de eerste gebroken belofte, namelijk dat de restwarmte gebruikt zou kunnen worden, en daar begon ik vragen over te stellen, onder andere aan mijn eigen wethouder Theo Meskers. Toen kreeg ik al heel snel de reactie dat ik dat maar niet moest doen en het een beetje buiten beschouwing moest laten.”

Lars is niet tegen alle datacenters. Hij zegt ook niet dat het er per definitie te veel zijn. Maar de wijze van totstandkoming van de plannen en het feit dat ze opeens ook aan de westkant van de A7 worden gebouwd is een doorn in het oog. “Ik begrijp dat je als coalitiepartij moet besturen, maar ik moet ook mijn controlerende taak als raadslid kunnen uitvoeren. Je zit eigenlijk in een soort spagaat. Ik wilde niet zomaar als ‘stemvee’ achter de coalitie aanlopen. Dus ik bleef toch wel vragen stellen. Daaruit bleek dat de hoeveelheid datacenters nog verviervoudigd zou worden en dat ze ook ten westen van de snelweg zouden worden gebouwd. En dat terwijl ik zo weinig respons kreeg op kritische vragen. Jeff Leever had dezelfde ervaring bij Senioren Hollands Kroon. Daarop heb ik een brief naar de krant gestuurd met de open vraag of wij als coalitie wel op de juiste weg zitten.”

Die brief viel op zijn zachts gezegd niet goed bij de VVD. Ik vraag hem waarom hij uiteindelijk de keuze heeft gemaakt om uit de partij te stappen, maar Lars is daar duidelijk in: “Dat was geen keuze hoor. Ik werd op het matje geroepen en er werd mij een ultimatum gesteld: Of ik moest het opiniestuk terugtrekken of ik moest de fractie verlaten. Ik stond nog steeds achter dat opiniestuk, ik heb daar zelfs weken aan gewerkt, maar ik wilde ook de fractie niet verlaten. Het blijft één agendapunt, verder was ik gewoon op mijn plek binnen de VVD. Landelijk ben ik ook nog steeds lid van de partij. Ik wilde praten over tussenoplossingen, maar die ruimte werd niet geboden.”

Lokale betrokkenheid
Dus werd het toch Onafhankelijk Hollands Kroon. Lars ziet wel verschillen tussen de VVD en zijn nieuwe partij, maar hij kan zich eigenlijk in alle standpunten vinden: “We zijn jong, net nieuw in de raad eigenlijk. De VVD is echt een bestuurderspartij. Ik denk dat we goed kritisch zijn en meer lokaal gefocust. Ik denk dat die lokale focus beter is, je ziet ook eigenlijk dat hoe groter de gemeente is hoe minder de verkiezingsopkomsten zijn. Na fusies zie je dat ook heel duidelijk. Wij hebben een grote gemeente, de derde qua oppervlakte in Nederland. Ik snap dat die grote afstanden hier ook ervoor zorgen dat mensen in Breezand bijvoorbeeld niet weten wat er in Niedorp gebeurt. De mensen op de kieslijst kwamen veel uit Wieringen en de Wieringermeer. We hebben steeds meer leden uit Niedorp en Anna Paulowna. Die lokale kennis is erg belangrijk.”

Of dat ook leidt tot meer betrokkenheid weet Lars niet. De lokale politiek is niet voor iedereen leuk om te volgen. Hij probeert zelf wel leven in de discussies te brengen, ook door soms gevleugelde uitspraken te doen. “Mijn stijl van debatteren, en bijvoorbeeld ook die van Daan Pruimboom, is toch wel anders dan die van veel van de raadsleden. Het is toch een wat oudere manier van politiek bedrijven die vaak voorbij komt. Bij sommige mensen is status ook echt van belang. Dan zie je dat een fractievoorzitter hoger wordt aangekeken dan de andere leden. Terwijl je eigenlijk allemaal volledig gelijk bent, je hebt allemaal één stem. Ze kijken soms nog een beetje neer op de wat jongere mensen vind ik, die mensen met veel ervaring.” Lars vindt ze soms wat betweterig. “De raad is geen kennisinstituut, maar een politiek orgaan.”

Er wordt volgens Lars dan ook te veel gepraat over de juridische zaken, de regels en structuren. “Zij willen de discussie zo snel mogelijk verleggen naar een technische discussie, zodat er maar één antwoord juist is. Dat is ook gewoon een debattrucje. Toen ik net in de raad zat had ik dat nog niet zo door, maar dat begint op te vallen na een tijdje.” Daarbij komt dat vaak wordt verwezen naar beslissingen uit het verleden, door andere gemeenteraden of zelfs andere gemeenten. Volgens Lars moet de zittende raad kunnen afwijken van eerder ingezet beleid en moet er ruimte zijn voor maatwerk. Soms is afwijken van het vastgestelde beleid juist wenselijk.

Die idealen probeert hij over te dragen aan andere jongeren, bijvoorbeeld via het geven van workshops aan scholieren. Onder andere samen met partijgenoot Daan Pruimboom. “Toen wij op de middelbare school zaten kregen wij eigenlijk heel weinig onderwijs over lokale politiek, alleen landelijk. Wat gek is, want het is zo dichtbij, daar is de input van jongeren nu juist belangrijk. Ik vind dat we als gemeente moeten bijdragen aan de politieke socialisatie van jongeren, zodat we op latere leeftijd ook meer van de inwoners kunnen verwachten. Zelfredzaamheid en interesse in politiek kun je daarmee als het ware kweken. Voor sommige inwoners is dat lastig, niet iedereen weer de juiste paden te bewandelen binnen het openbaar bestuur.”

Politiek en bestuurskunde
Dat gezegd hebbende is Lars zelf ook geen leek op het gebied van bestuurskundige kwesties. Hij heeft recentelijk zijn master afgerond en is nu opzoek naar een uitdagende functie. Het leuke is, vind ik, dat je vaak ziet dat mensen zich richting het einde van hun werkende leven vanuit de door hen opgebouwde perspectieven willen gaan mengen in het publieke debat. Bij Lars is dat juist andersom. Hij studeerde eerst voedingsmiddelentechnologie, maar heeft uiteindelijk besloten een andere kant op te gaan, juist door zijn ervaring in de gemeentepolitiek. “Voor mijn eerste studie, voedingsmiddelentechnologie, was ik in Kosovo voor een project. Daarbij moest ik ook contact hebben met de ambassade en dat bestuurlijke contact bevestigde eigenlijk het vermoeden dat is als raadslid al had, namelijk dat ik dat leuker vond dan het werken binnen die voedingssector.”

“Toen heb ik me ingeschreven voor een pre-master aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en daar was ik meteen op mijn plek. Daarna heb ik de master afgerond. Ik weet nu bijvoorbeeld goed hoe interbestuurlijke samenwerking in elkaar steekt, en dat vind ik ook heel interessant om te bekijken. Het lijkt me dan ook heel leuk om binnen dat vakgebied, lokaal bestuur en interbestuurlijke samenwerking, mijn carrière te vervolgen.” Het liefst dus in combinatie met het raadslidmaatschap.

Daarvoor moet Lars natuurlijk eerst weer verkozen worden. Onafhankelijk Hollands Kroon kreeg bij de vorige verkiezingen drie zetels. Hij staat er positief in: “Ik denk dat we als Onafhankelijk Hollands Kroon een goede kans maken om onze vijf zetels te behouden. De nieuwe leden brengen ook voorkeurstemmen mee en binnen onze fractie wil ook iedereen door. Er is continuïteit, we hebben ons keihard ingezet en ik hoop natuurlijk dat iedereen die vier jaar geleden op mij heeft gestemd dat nu weer doet. Het is ook tijd voor nieuwe verkiezingen. Er is veel gebeurd. Vier jaar is een mooie periode wat dat betreft, het had niet langer of korter hoeven zijn.”

Mobiele versie afsluiten