De gemeenten uit de Kop van Noord-Holland willen voorkomen dat jongeren na het afronden van hun studie vertrekken uit de regio en bouwen aan nieuwe samenwerkingen met de Metropoolregio Amsterdam. Nu veel mensen in mijn omgeving aan de werkende fase van hun leven beginnen hoor ik steeds vaker de wens om terug te keren naar de Noordkop. Toch blijft de leegloop en vergrijzing een feit. Weinig afgestudeerden komen daadwerkelijk terug.
Ik ben zelf het bewijs dat het wel kan. Na het afronden van mijn studie in Amsterdam ben ik snel teruggekomen naar Schagen. De voordelen van de hoofdstad zijn aan mij beter besteed met de voorwaarde van een uur reistijd heen en terug. Hierdoor zijn de nadelen niet zo dichtbij. Wellicht zou ik forenzen, ware het niet voor een gebrek aan snelweg. Werk vinden in de regio is daarom een vereiste.
Makkelijker gezegd dan gedaan, al heeft het voor mij persoonlijk met wat geluk niet enorm lang geduurd om werk en een woning te vinden. Alsnog zie ik overal in mijn omgeving mensen die hetzelfde willen, maar waarbij dit niet lukt. Een betaalbare woning is niet makkelijk te vinden voor starters en passend werk in de Noordkop evenmin. Hierdoor is een situatie ontstaan waarin de overheid aangeeft dat zij meer jongeren willen en jongeren zelf ook graag in de Noordkop willen wonen, maar waar de juiste vestigingsvoorwaarden merkwaardig genoeg ontbreken.
Zonde, want de Noordkop is voor velen een verademing ten opzichte van de Randstad. De eigen omgeving is nog maakbaar en er is ruimte voor vernieuwing en initiatief. Andersom hebben jongeren de Noordkop ook veel te bieden. Regerende conservatieve opvattingen voorkomen een gezonde leefomgeving voor gemarginaliseerde groepen en er worden oplossingen voor problemen gevonden die al beter zijn opgelost. Bestuurders lopen achter de realiteit aan, omdat het ideaalbeeld van zelfredzaamheid belangrijker wordt geacht dan de vooruitgang. Creatieve beleidsoplossingen worden geridiculiseerd door de nuchtere inwoners, omdat zij zijn vastgeroest in verouderde idealen en niet open staan voor verbetering. Een focus op verjonging als tegengewicht voor de conservatieve status quo zou lonend zijn.
Als er bij gemeenten ook daadwerkelijk de ambitie bestaat jongeren naar de Noordkop te krijgen, moet er een hernieuwde focus op passende arbeid komen. Voor velen begint de zoektocht naar werk in Amsterdam. Boven het Noordzeekanaal is enkel vraag naar technisch geschoold personeel in bijvoorbeeld de zorg, agricultuur en defensie. Voor mensen met een andere achtergrond en hoger opgeleiden is het vinden van passend werk lastiger en er wordt weinig gedaan om hier verandering in te brengen.
Sterker nog, de instanties die zouden moeten zoeken naar een oplossing zijn zich in hun eigen wervingsstrategie amper bewust van de problematiek. Overheidsinstanties laten mondjesmaat jongeren binnen. Een handjevol per jaar op een organisatie van honderden medewerkers, terwijl al langer voorspeld wordt dat de lokale overheid door het vergrijsde personeelsbestand in de problemen komt wanneer deze groep met pensioen gaat. Daadwerkelijk investeren in de toekomst zit er vooralsnog niet in. Overheden wachten de uitdiensttreding af en kijken dan naar oplossingen. Het gevolg: Recent afgestudeerden kunnen niet terecht bij de overheid voor een baan en van een geleidelijke kennisoverdracht is geen sprake.
Overheden zouden het goede voorbeeld moeten geven door te focussen op vernieuwing van het personeelsbestand en daarnaast actief te zorgen voor het vergroten van het aandeel hoogopgeleide arbeid in de regio. Gebeurt dit niet, dan ontstaat een vicieuze cirkel van verpaupering en vertrek, waardoor de afstand met centrumregio’s alleen maar groter wordt.
