ColumnDen HelderPolitiek

Column: Recht doen aan de verkiezingsuitslag

Advertentie:

Informateur Hans Boskeljon heeft de afgelopen periode onderzocht of er ‘een werkbare coalitie geformeerd kan worden die recht doet aan de verkiezingsuitslag’ en komt dinsdag 12 april met zijn advies. Niet alle partijen wachten het officiële moment af: Sommigen zien het behoud van de zetelmeerderheid van de huidige coalitie als mandaat om nog vier jaar verder te besturen. Andere partijen vinden die vlugge conclusie weer onfatsoenlijk. De vraag resteert: Wanneer doet een nieuwe coalitie eigenlijk recht aan de verkiezingsuitslag?

Volgens velen is dat een coalitie waarin de ‘winnaars’ van de verkiezingen vertegenwoordigd zijn. De winnaars zijn dan de partijen die groeien, de verliezers zijn de partijen die moeten inleveren. Ik vind dat één van de grootste misvattingen rondom verkiezingen, landelijk of lokaal. De verkiezingsuitslag wordt onterecht geïnterpreteerd vanuit een vergelijkend perspectief met eerdere uitslagen. In Den Helder bijvoorbeeld, wordt GroenLinks als winnaar gezien: De partij ging van één naar twee zetels. Beter voor Den Helder is met vier zetels een verliezer, zij hadden er eerst zes.

Eenieder begrijpt de tegenstrijdigheid van die classificering. Zo niet: Probeer eens uit te leggen wat maakt dat de twee zetels van een winnaar meer waard zijn dan die van een verliezer. Natuurlijk mag GroenLinks de zetelwinst vieren. Ook begrijp ik het wanneer Beter voor Den Helder baalt van het lagere aantal stemmen. Een analyse van de verkiezingen op basis van deze gegevens kan zelfs enorm interessant zijn: Welke kiezers zijn overgestapt, en waarom? De fout is echter dat er een differentiatie wordt gemaakt tussen de waarde van de zetels van de verliezers en de winnaars. Het historisch verloop van de verkiezingsuitslag is niet relevant en zegt niks over het mandaat van een partij om mee te doen aan een coalitie. Daarnaast moeten de zetels in een breder perspectief worden gezien: Zijn de idealen achter deze zetels wel verenigbaar met de andere in de raad vertegenwoordigde fracties? Met dit besef wordt ‘recht doen aan de verkiezingsuitslag’ al een hele andere opdracht.

Coalitievorming is een permanent proces
Die hele benadering van coalitievorming, op basis van winst- of verlies ten opzichte van de vorige verkiezingen, is dan ook verkeerd en zoals gezegd, een misvatting. Coalitievorming gaat allereerst niet om het samenbrengen van de winnaars en het is onterecht om ‘groeiers’ te classificeren als winnaars. Coalitievorming begint ook niet pas na de verkiezingen, maar is een permanent proces van het generen en clusteren van ideeën. Door verkiezingen wordt geïnventariseerd welke ideeën op dat moment de meeste steun genieten, maar dat is niet meteen een bestuursopdracht: Verschillende winnaars kunnen onverenigbare idealen hebben.

Het is aan de partijen om na te gaan met welke andere partijen zij tot een werkbare constructie kunnen komen. Er is echt geen informateur voor nodig om te vertellen dat de PVV en de PvdA waarschijnlijk niet samen in een coalitie gaan zitten, ongeacht de uitslag van de verkiezingen. Daar moet het ook over gaan: Een coalitie van ideeën en niet een van zetels. De enige coalitie die ik zie die geen recht doet aan de verkiezingsuitslag is er één waarbij partijen de standpunten die ze in aanloop naar de verkiezingen hebben gepresenteerd verloochenen voor een plek in de coalitie. Het is juist die kortzichtigheid, het opportunisme en scorebord denken dat zorgt voor onbetrouwbaar bestuur en uit elkaar gevallen coalities.

De ongeschreven regel van het formeren: De grootste partij begint, is een prima manier om enige structuur te geven aan het doorgaans onoverzichtelijke proces dat zich na de verkiezingen voltrekt, maar kan op geen enkele manier garanties bieden. ‘Recht doen aan de verkiezingsuitslag’ is ook recht doen aan het systeem van evenredigheid en consensus. Als je die laatste niet kunt vinden wordt het een lastig verhaal. Behoorlijk Bestuur wint de verkiezingen, maar heeft net als andere partijen de verantwoordelijkheid om voldoende samenwerkingspartners te vinden. Of dat gelukt is zal dinsdag blijken. Zo niet, dan hoop ik dat de betrokken partijen zich daarin berusten.

Stijn Vos

Stijn Vos was in het verleden werkzaam als politiek verslaggever bij Regio Noordkop. In 2023 maakte hij de overstap naar Binnenlands Bestuur. Tegenwoordig is hij op vrijwillige basis een van de presentatoren van De Week op Zaterdag, op de radiozender van Regio Noordkop.

5 reacties

  1. De verkiezingsuitslag: VVD 2 CDA 2, nog nooit stonden ze zo laag. Beter voor Den Helder van 6 naar 3.6 zetels. BB ging van 1 naar 7 zetels, een aardverschuiving, schreef het NHD terecht. Samen verloor de coalitie 6 zetels, een forse nederlaag. Ze zijn allerminst beloond voor hun beleid. Zo wordt er landelijk over uitslagen en richting van de stem van de kiezer gesproken, en dat dient Stijn ook te doen. Hij doet alsof er geen overwinningen en nederlagen bestaan in de politiek, heel fout. De kiezer heeft gezegd: “de koers moet gewijzigd worden, deze coalitie is niet meer wenselijk.” Wanneer de vorige regeerders weer gaan regeren, betekent dat het minachten van de wens van de kiezer. Dan wordt er met hulp van kleinere partijen een cordon sanitaire gespannen om Behoorlijk Bestuur heen. Nog erger zou dat zijn, als je weet dat de partijen van de coalitie zelfs tot en met de verkiezingscampagne logen dat de Raad een locatiebesluit over het stadhuis genomen heeft, regelrechte verkiezingsfraude. Er wordt onwettig gebouwd. En als je weet dat Beter voor Den Helder al vier jaar ernstige belangenverstrengeling pleegt en niet integer is en handelt. Aspecten die student politicologie Stijn niet ziet en niet vaststelt, ook al liggen de uitspraken van de rechters er. De zeven burgerpartijen die deze fraude en valse voorlichting aankaartten bij de Raad van State krijgen van Stijn en de LOS consequent geen podium. Binnenkort spreekt de Raad van State, daarna volgt nog een bodemprocedure over de frauderende partijen. Die dan hopelijk niet aan de macht zijn. Want dan gaan er nog minder mensen stemmen. De stem van de burger opnieuw genegeerd, na het verraad vier jaar geleden door Beter voor Den Helder.

    1. Beste Henk wat een onzin in de eerste plaats dient Stein helemaal niets. In de tweede plaats blijft de huidige coalitie met het aantal zetels gewoon in staat om te regeren. Je kunt natuurlijk zeggen dat de kiezer deze coalitie niet wil maar dat is dus buiten de waarheid meer dan de helft heeft voor deze coalitie gestemd.

  2. Henk, Bij de LOS is elke werkdag de deur open, tussen 10.00 en 12.00 en tussen 13.00 en 15.00 uur mag iedereen langs komen die wat te melden heeft. Dat is niet sinds deze week, dat is al jaren zo. Als iemand elke maand wil komen is hij/zij elke maand welkom en krijgen ze nog koffie ook. Jij dus ook, maar je komt niet.

    Van die tegenstanders zijn er verschillende ook geweest, zowel burgers als partijen, maar de echte waarheid is dat de meeste tegenstanders ons negeren, omdat ze weten dat ze bij ons niet zomaar leeg mogen lopen zoals bij andere media. Bij ons krijgen ze een eerlijk en objectief onthaal, wat door sommigen echter wordt gezien als (te) kritisch en als je inderdaad een flinterdun verhaal hebt en eigenlijk op niks een weerwoord, dan snap ik ook best dat je wegblijft. Beste Henk, stop eens met verongelijkt zeuren vanachter je toetsenbord en kom dan eens naar die studio om je verhaal te vertellen! Of dat nu gaat over wat je van de verkiezingsuitslag vindt, de ontwikkelingen rond stadhuis of de vogelstand in het dorp.

  3. In deze discussie overtuigen feiten toch meer als argumenten . En een onweerlegbaar feit is dat er een duidelijke winnaar is , dankzij een programmapunt dat veel mensen over de streep heeft getrokken om op hen te stemmen . Dit nu als iets onbelangrijks en niet ter zake doende aan de kant te schuiven is niet alleen opportuun , maar ook zeer onwenselijk .
    Met zo’n instelling hebben we over vier jaar een nog veel lagere opkomst , en is de facto uiteindelijk iedereen verliezer . De onvrede onder de Helderse bevolking is duidelijk weerspiegeld in de uitslag , daar dient iets mee te gebeuren . Negeren van deze onvrede is een blijk van minachting voor de verkiezingen , ofterwijl , een dikke vinger naar de burgers ….

  4. Beste Stijn blijf maar lekker dromen zoals coalitievorming eigenlijk behoort te verlopen. De praktijk is weerbarstig en neemt aantoonbaar een loopje met jouw theoretische verhandeling.
    Hou je bij de feiten, het gaat om de werkelijkheid. Assorgia houdt zich niet bezig met formeren, dat is de afgelopen jaren wel gebleken. Schijt aan de kiezer! Deze charlatan wijst een aantal stromannen, ofwel plucheklevers aan die hem naar de ogen kijken. Es
    Wat het ook wordt, er komt een nieuw college, Wellicht met een andere of zelfde samenstelling.
    We gaan het zien!

Wellicht ook interessant

Back to top button