ColumnPolitiek

Column: Zijn kiezers van lokale partijen echt anders?

Advertentie:

Dit weekeinde kreeg ik, door de schrijver zelf, een ingezonden brief uit het Noordhollands Dagblad toegestuurd. Het verbaasde mij, aangezien de inhoud toch onvoldoende juistheid bevat om deze vol trots te verspreiden. De schrijver stelt in het stuk dat kiezers die bij de gemeenteraadsverkiezingen op landelijke partijen stemmen minder kennis hebben van de lokale politiek dan kiezers van lokale partijen. Sterker nog, ze weten nog niet eens wie de lijsttrekker is. Hoe de schrijver tot deze conclusie is gekomen is mij een raadsel, al geeft de achterliggende politieke campagne waar deze ‘analyse’ deel van uitmaakt al meer inzicht. Los daarvan bevat de brief grove en pertinent onjuiste aannames die verre van overeind blijven in het licht van daadwerkelijk onderbouwde wetenschappelijke bronnen.

Onjuistheden
Allereerst de zin die mij het meeste stoort: “Er zijn veel onderzoeken gedaan over stemgedrag, maar alleen kiezers van lokale partijen wisten hun keuze te motiveren anders dan ’ ik stem altijd xxx’.” Waar andere verkeerde conclusies van de schrijver nog kunnen worden teruggeleid naar onjuiste redeneringen, is dit gewoon een uit de lucht gegrepen verzinsel, een leugen. Er zijn géén onderzoeken naar lokaal stemgedrag gedaan waaruit blijkt dat enkel kiezers van lokale partijen hun keuze weten te motiveren. Dit is gewoonweg niet waar. Navraag bij de schrijver van het artikel maakt duidelijk dat deze conclusies afkomstig zijn uit ‘privé onderzoek’ binnen zijn eigen netwerk. Met andere woorden: Hersenspinsels. Confrontatie met daadwerkelijk wetenschappelijk onderzoek leidt ook tot de onthulling van een interessante opvatting door de auteur: “Politicologie is geen wetenschap”. Er begint hier een patroon te ontstaan. Namelijk dat van ontkenning van die feiten die niet passen binnen aangehangen politiek gedachtegoed: Dat van de lokale partij Behoorlijk Bestuur.

Deze agenda is ook helemaal niet subtiel verscholen in het artikel: “Stemmers op landelijke partijen weten niet eens wat hun partij lokaal doet en kijken er ook niet naar. Deden ze dat wel, dan stemden ze er nooit meer op”, aldus ongefundeerde conclusie nummer zoveel. Het klopt dat kiezers vaak lokaal op dezelfde partij stemmen als dat ze landelijk doen. Uit onderzoek blijkt dit rond de 75% te zijn. Op basis van dit gegeven kun je echter nog niets zeggen over eventuele verschillen in het electoraat bij de gemeenteraadsverkiezingen. In hetzelfde onderzoek wordt namelijk geconcludeerd dat de overwegingen van kiezers bij gemeenteraadsverkiezingen wel degelijk over lokale issues gaan.

Waar verschillen kiezers wel in?
De vraag resteert dus: Zijn stemmers op lokale partijen daadwerkelijk anders dan die op landelijke partijen? Het antwoord is: Jazeker, maar niet op de manier die de auteur beschrijft. Uit het Lokaal Kiezersonderzoek van 2018 blijkt dat kiezers van lokale partijen vergeleken met kiezers van landelijke partijen gemiddeld ouder zijn en minder vaak hoogopgeleid. Ze hebben daarnaast minder interesse en vertrouwen in landelijke politiek en ervaren vaker gevoelens van regionale achterstelling. Om maar een aantal verschillen te noemen.

Het gebrek aan kennis over lokale zaken die de auteur beschrijft blijkt ook geenszins waar te zijn. Sterker nog, kiezers van lokale partijen hebben zelfs minder kennis over het lokale bestuur. Zo wisten ze minder vaak te vertellen wie de burgemeester van de gemeente waarin zij wonen is en nog vaker wisten zij niet dat wethouders geen deel uitmaken van de gemeenteraad. Kiezers van lokale partijen kiezen ook niet vaker voor een andere kandidaat dan de lijsttrekker. Wel kiezen zij vaker voor iemand die zij persoonlijk kennen. Lokale partijen liften hierbij mee op een vergroting van de algemene onvrede met de landelijke politiek. Er zijn dus eerder aanwijzingen dat stemmers op lokale partijen hun keuze minder baseren op de actuele lokale politieke situatie. Daarbij is het van belang te beseffen dat stemmers bij de gemeenteraadsverkiezingen gemiddeld bovenmatig geïnteresseerd zijn in politiek. Het beeld van de gedesinteresseerde inwoners die blind op de landelijke partij naar keuze stemt is fictie. Mensen zonder politieke interesse komen bij lokale verkiezingen niet opdagen. Een ander opvallend verschil is dat kiezers van lokale partijen vaker het idee hebben dat gemeenteraadsleden niet naar hen luisteren en dat zij minder vaak denken zelf in staat te zijn om in de raad te gaan zitten.

Lokale partijen profiteren van wantrouwen
In conclusie: Er zijn significante verschillen tussen kiezers van lokale- en landelijke partijen, maar deze laatste groep is zeker niet minder geïnformeerd. Er is echter wetenschappelijk onderzoek dat het tegenovergestelde bewijst. De keuze voor een lokale partij lijkt sterker bepaald door wantrouwen en een gebrek aan kennis van besluitvormingsprocessen. Lokale partijen springen in de kloof tussen burger en politiek die door deze groep ervaren wordt. Eenieder die iets anders beweert zou hierbij met goed onderbouwde bronnen moeten komen, of diskwalificeert zichzelf voor verdere inhoudelijke discussie.

Toon meer

Stijn Vos

Stijn Vos is werkzaam als politiek verslaggever bij Regio Noordkop. E-mail: stijn@regionoordkop.nl

Wellicht ook interessant

Back to top button