Burgemeester Rian van Dam over de spreidingswet: “helpt om een eerlijke verdeling te maken”

Anna Paulowna – De spreidingswet is een politiek hot item in Nederland en in vrijwel al haar gemeenten. De raad van Europa heeft Nederland al gewaarschuwd en ook de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, noemt de situatie in het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel “ronduit zorgwekkend”.

De spreidingswet beoogt het eerlijk verdelen van asielzoekers over Nederland. Gemeenten krijgen een bonus als ze extra asielzoekers opnemen, maar ook dwang kan volgen als gemeenten niet vrijwillig of onvoldoende asielzoekers opnemen. Het is daarbij de bedoeling om ook ‘free riders’ aan te kunnen pakken.

In Nederland neemt ongeveer 1 op de 3 gemeenten geen asielzoekers op, terwijl de nood in Ter Apel ontzettend hoog is en blijft. Veel gemeenten in Nederland kijken echter liever weg van deze problematiek in plaats van er solidair samen de schouders onder te zetten vanwege een verwacht gebrek aan draagvlak binnen de eigen samenleving. In Noord Holland en Utrecht is het nog slechter gesteld, daar kijkt ongeveer de helft van de gemeenten weg van de opvangproblematiek en de humanitaire situatie in Ter Apel.

Omdat de 1^e kamer deze week over de spreidingswet debatteert en daar volgende week over zal stemmen vroeg NPO radio 1 burgemeester Rian van Dam waarom Hollands Kroon geen asielzoekers opvangt?

Bouwen is lastig
“Wij vangen veel Oekraïners, statushouders en arbeidsmigranten op en de vraag is ook of je voor crisisnoodopvang of een asielzoekerscentrum wel plek en ruimte hebt en dat is in een plattelandsgemeente best wel ingewikkeld. We hebben geen grote leegstaande gebouwen en bouwen buiten de bebouwde kom is lastig vanwege allerlei wet- en regelgeving.”

“Ik ben zeker niet tegen de spreidingswet, want ik zie ook wat er gebeurt en wat de opgave is die we gezamenlijk met alle gemeenten in dit land hebben om alle mensen die vluchten hier een plek te bieden. Maar we hebben naast asielzoekers ook nog een opgave als het gaat om statushouders en Oekraïners en daarbij ook nog eens de spoedzoekers en jongeren.”

“Het is dus naast een crisis bij de asielopvang ook een algemeen huisvestingsprobleem en woningbouwopgave. Binnen de regio van 16 gemeenten in de Kop van Noord-Holland kijken we met elkaar hoe we alle opgaven die we hebben zo goed mogelijk kunnen verdelen. Onze buurgemeente in Den Helder heeft asielzoekerscentra en wij doen bijvoorbeeld weer iets meer met betrekking tot Oekraïners.”

Het vergroten van de woningvoorraad
“Als we naar de verdeling volgens de spreidingswet kijken dan komen we nog iets tekort en je ziet ook dat de verdeling van statushouders steeds complexer wordt vanwege de krapte op de woningmarkt. De oplossing is natuurlijk meer woningen, permanente woningen, maar misschien ook wel tijdelijke woningen. Op het platteland is dat niet alleen complex vanwege provinciale regels, maar je moet natuurlijk ook wel dicht bij voorzieningen zitten, want bussen rijden hier bijna niet meer.”

“Het vergroten van de woningvoorraad voor alle genoemde doelgroepen is dus van belang. Daarvoor moeten we meer ruimte krijgen om te bouwen en het onszelf misschien ook iets minder moeilijk maken met allerlei regels zoals stikstof, ruimtelijke ordeningsregels, geluidsnormen, flora en faunawet, et cetera. Als daar iets meer ruimte in komt zou dat heel veel gemeenten enorm helpen denk ik. Ik hoop wel dat de spreidingswet erdoor komt, omdat het ons helpt om een eerlijke verdeling te maken, maar ook om meer draagvlak in lokale samenlevingen te krijgen als het straks eenmaal wet is.”

Of de spreidingswet het gaat halen in de eerste kamer hangt er komende week om, want de stemverhouding lijkt op dit moment vrijwel gelijk verdeeld tussen voor, – en tegenstanders.