Recent onderzoek in de regio’s Alkmaar, West-Friesland en de Kop van Noord-Holland laat zien dat jongeren onder de 18 die alcohol proberen te kopen hier in een meerderheid van de gevallen niet in slaagt (55,6 %). Dit is een verbetering ten opzichte van voorgaande jaren. Tijdens eerdere onderzoeken, in 2015 en 2017, bleef de naleving steken op respectievelijk 31 en 44,6 procent. De nalevingscijfers liggen tevens boven het landelijk gemiddelde van 38% (2018), maar laten zeker nog ruimte voor verbetering.
Door het inzetten van mysteryshoppers is in het najaar van 2019 steekproefsgewijs onderzoek gedaan onder verschillende soorten verkooppunten. De mate van naleving van de wettelijke grens van 18 jaar was het hoogste in sportkantines (75,4%), gevolgd door horeca (60,0%), slijterijen (58,9%), supermarkten (52,6%) en cafetaria’s (37,8%). In cafetaria’s is de naleving gestegen en in de horeca en sportkantines is de naleving in 2019 opmerkelijk veel beter dan in 2017 en voorgaande jaren. In totaal zijn ruim 900 verkooppunten bezocht.
In tweederde van de aankooppogingen hebben verkopers gevraagd naar een identiteitsbewijs, naar de leeftijd van de jongere, of beiden. De naleving was het beste in de gevallen waarbij ID (al dan niet na eerst leeftijd te hebben gevraagd) werd gevraagd. Alleen vragen naar leeftijd of niets vragen leidt bijna altijd tot verkoop van alcohol aan minderjarigen. Opvallend is dat in sommige gevallen een ID-kaart wordt gevraagd maar vervolgens nog wel ten onrechte alcohol wordt verstrekt.
Stijgende lijn
De stijgende lijn in de resultaten is hoopgevend maar het onderzoek laat ook zien dat inzet nodig blijft om de naleving te verbeteren. Jongeren, ouders en alcoholverstrekkers bewust maken van de risico’s van alcohol en het terugdringen van de verkoop aan minderjarigen vergt een lange adem. Op verschillende manieren wordt in de regio’s gewerkt aan het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren, zo zijn er onder andere voorlichtingscampagnes voor jongeren en ouders, activiteiten op scholen en wordt er advies gegeven aan bijvoorbeeld sportkantines. In het Nationaal Preventieakkoord (2018) is de doelstelling opgenomen van 100% naleving van de alcoholleeftijdsgrens vanaf 2030.
Het nalevingsonderzoek is uitgevoerd door Stichting STAP en Universiteit Twente in opdracht van het programma ‘In Control of Alcohol & Drugs’. Het onderzoek wordt tweejaarlijks uitgevoerd en is een graadmeter voor hoe het gesteld is met de verkrijgbaarheid van alcohol door jongeren. “In Control of Alcohol & Drugs” is een samenwerking van de 17 gemeenten van NHN, GGD Hollands Noorden, Veiligheidsregio NHN, Brijder Jeugd, LINK en GGZ. Het programma ‘In Control of Alcohol & Drugs’ is gericht op het voorkomen en terugdringen van het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren in Noord-Holland Noord.
