Noordkop – Wat kost een kleine kerncentrale eigenlijk? Hoe lang duurt het eigenlijk voordat zo’n centrale daadwerkelijk operationeel kan zijn? Vanuit zeer onverwachte hoek organiseerde GroenLinks Noord-Holland en de gemeenteraadsfractie in Den Helder in het Apostolisch Genootschap aan de Sumatrastraat een informatieavond over de (on)mogelijkheden van een kleine kernreactor(SMR) in de Noordkop. De avond werd goed bezocht, waaronder ook veel politici van diverse partijen vanuit Den Helder, maar ook vanuit Schagen en Hollands Kroon.
Hoofdspreker professor Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar aan de Universiteit Utrecht beet het spits af. De inmiddels gepensioneerde Turkenburg geldt nog steeds als dé autoriteit op gebied van kernenergie in Nederland. Hij doet daarbij ook al jaren onderzoek naar kernenergie en kleine reactoren, ook wel SMR’s genoemd. Verder was ook Jan Haverkamp van WISE Nederland uitgenodigd, een erkent wetenschappelijk lobbyist voor milieuorganisaties tegen elke vorm van kernenergie.
Turkenburg onderbouwde zijn analyse over hoe realistisch het was dat een SMR operationeel zou worden in Nederland met cijfers en kosten. In zijn beleving is de energievraag hoog in Nederland en blijft dat zo tot minstens 2050 waarbij kernenergie een bouwsteen blijft in de noodzakelijke energiemix. Immers ook als het niet waait en op donkere momenten is de energievraag zo hoog dat die niet helemaal te bufferen valt. Die visie werd ondersteund door latere spreker Mathijs Beckers van stichting E-lise. De conclusie van Turkenburg was dat het, gelet op de lange ontwikkel,- en bouwtijd niet realistisch is om voor 2045 een eerste operationele SMR in Nederland te verwachten.
Duur
De kosten zijn daarbij volgens Turkenburg relatief hoog te noemen. Een zeer voorzichtig uitgangspunt daarbij is 10.000 euro per KwU voor een centrale van 300 Mw. Dat komt dus neer op een investering van drie miljard voor één SMR. Daarbij komen nog de kosten voor het opereren (personeel) en het na ongeveer veertig tot vijftig jaar verantwoord afbreken. Die laatste kosten (decommissioning) komen, gelet op de inflatie over vijftig jaar, geschat op dezelfde kosten (drie miljard) als de realisatie van een SMR. Daarmee is het best wel een dure oplossing.
Een ander probleem is, gelet op bovengenoemde kosten, investeerders. De kosten voor de eerste types van de momenteel ruim honderd mogelijke modellen in ontwikkeling zullen extra kostbaar zijn voordat serieproductie een feit is, waarmee de producenten van de reactoren zelf geen investeringsrisico willen nemen. Externe investeerders lijken ook niet in de rij te staan vanwege de hoge kosten versus de verwachte rendementen, dus zullen overheden moeten instappen om het proces op gang te brengen. Nederland doet dit nu met de bouw van twee grote reactoren (> 1000 Mw), waarbij het investeringsrisico bij de staat ligt.
Lang traject
Een ander aspect van de vraag “hoe snel dragen nieuwe kleine kerncentrales commercieel bij aan onze energievoorziening?” was de tijd. De gemiddelde ontwikkeltijd van een type SMR is globaal twintig jaar, waarbij diverse ontwerpen al ruim over de helft van die ontwikkeltijd zijn. Daarnaast is er het vergunningtraject via toezichthouder ANVS en de lokale ruimtelijke ordening, hetgeen ook enkele jaren neemt en daaropvolgend de bouw die geschat wordt op gemiddeld zes jaar.
Jan Haverkamp van Wise benaderde de noodzaak van kernenergie zoals verwacht anders. Hij schetste vooral de enorme doorlooptijden en investeringen en stelde dat Nederland met een fractie van dat geld ook CO2-neutraal kunnen worden op andere manieren, waarbij hij wel verzuimde om te vertellen welke manieren dat dan zouden zijn. Daarnaast kon hij zich slecht voorstellen dat Den Helder een kerncentrale zou willen hebben, kort op het Unesco werelderfgoed de Waddenzee.
Na afloop waren er veel vragen uit de zaal die uitgebreid beantwoord werden door de diverse sprekers. Op zich is het wel spannend dat juist GroenLinks een dergelijke avond over kernenergie organiseert, maar GroenLinks gaf bij monde van avondvoorzitter Richard de Graaf aan dat GroenLinks zich gecommitteerd heeft aan een coalitieakkoord, waarin is afgesproken dat er een haalbaarheidsonderzoek naar een SMR zou worden gedaan. Daarom wilde de fractie graag brede informatie vanuit verschillende invalshoeken om verdere politieke besluitvorming beter geïnformeerd te kunnen nemen.
Lijkt mij onjuist dat Turken rug geldt als de autoriteit op het gebied van kernenergie. Lees zijn cv. Hij verdient geld aan alles dat gelieerd kan worden aan energie. In feite een politiek en bestuurlijke professor. Kernenergie uit een boekje.
Excuus ik bedoel Turkenburg. Dat wat mij opvalt is dat de presentatie geen vergelijking met de energietransitie doet. En dat geeft een valse voorstelling van zaken ! Bovendien verdient Turkenburg penningen aan de oorlog tegen CO2.
Een typisch GroenLinks adapt, welke geen enkel alternatief benoemt, maar wel tegen is.
Was je bij de bijeenkomst Andre?
Hoeft niet eens, je weet standaard bij dat GL / pvda dat er alleen maar anti geschreeuw is zonder dat ze ook maar één concrete oplossing aandragen
Komt op mij over alsof de kalkoenen een informatie avond hebben georganiseerd over wat we moeten eten deze Kerst. 😉
Is het kernfusie i.p.v. kernreactie?
Dit is een politieke bijeenskomst, geen neutrale informatieve bijeenkomst. Inderdaad zoals iemand hierboven al terecht opmerkt: het is gewoon een wollig verpakt statement en dat statement is “nee”. En ze kunnen nu nog niet gewoon letterlijk “nee” zeggen, want ze hebben ingestemd met onderzoek om in de coalitie te komen.
Het doel van een dergelijke bijeenkomst mag duidelijk zijn.