Den Helder – Het college van de gemeente Den Helder heeft in een brief aan de raad de invoering van nieuwe staffels voor de afvalstoffenheffing afgeraden. GroenLinks had voorgesteld om bij meerpersoonshuishoudens ook te differentiëren voor het aantal gezinsleden, maar Cocensus, de partij die belastingen namens de gemeente vordert, zou in haar systeem geen modellen hebben die dit kunnen uitvoeren. De gemeente Castricum, ook aangesloten bij Cocensus, heeft haar afvalbelasting wel precies zo geregeld.
In heel Nederland betalen alleenwonenden het hoogste bedrag aan afvalstoffenheffing. Veel gemeenten kennen een differentiatie tussen eenpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens, maar per persoon zijn de kosten voor singles een stuk groter. Dat heeft er ook mee te maken dat niet alle gemeenten rekening houden met gezinsgrootte: Gezinnen van twee personen betalen vaak evenveel als gezinnen van zes personen. Ook in Den Helder is dat het geval. Dat is niet eerlijk volgens GroenLinks. Fractievoorzitter Marije Boessenkool vroeg het college daarom tijdens de raadvergadering van 2 november 2022 om te kijken naar een verfijning van de tarieven.
Het college laat weten er niks in te zien en heeft twee bezwaren: Allereerst zou niet te onderbouwen zijn dat een tweepersoonshuishouden minder afval produceert dan een huishouden met meer personen. Hoewel het toch zeker in de lijn van verwachtingen ligt leert navraag bij HVC inderdaad dat hierover bij hen geen cijfers bekend zijn. Bij gemeenten die werken met het recycletarief, en waarbij de inwoners dus per keer dat zij afval aanleveren een bedrag moeten betalen, weet HVC wel hoeveel ieder huishouden produceert. Echter weet het afvalbedrijf niet hoeveel mensen er op ieder adres wonen. De gemeenten zelf zouden de gegevens van de HVC naast het inwonersbestand kunnen leggen. Voor Den Helder geldt echter dat zij niet werkt met een recycletarief en dit voorlopig ook niet van plan is.
Administratief lastig
Het tweede bezwaar is administratief van aard: Cocensus, het bedrijf dat de gemeentelijke belastingen voor Den Helder int, zou geen ervaring hebben met een dergelijke differentiatie tussen huishoudens: “Cocensus kan dit niet kan uitvoeren in haar modellen en moet daarom op dit moment uitgaan van een ‘educated guess'”, aldus het college aan de raad. Die gok houdt in dat elke toegevoegde staffel resulteert in jaarlijks €35.000,- aan kosten. Dit en de eerder genoemde onduidelijkheid over de afvalproductie maakt dat het college negatief adviseert over het voorstel van Boessenkool.
Volgens het college heeft Concensus de hoogte van de extra kosten moeten herleiden “uit eerdere mutaties”, omdat het bedrijf er zoals gezegd geen ervaring mee had. Verantwoordelijk wethouder Michiel Wouters laat desgevraagd weten dat het college ook niet met de administrateur heeft gesproken over voorbeelden van een dergelijk systeem bij andere gemeenten. GroenLinks had daar namelijk op gewezen. Ook zegt Wouters zelf geen weet te hebben van gemeenten die het op die manier doen.
In andere gemeenten kan het wel
De wethouder had echter niet ver hoeven zoeken voor een gemeente die haar afvalstoffenheffing differentieert tussen verschillende huishoudens. Buurgemeente Schagen hanteert een systeem met drie groepen: Huishoudens van één persoon, huishoudens van twee of drie personen en huishoudens van vier of meer personen. Alleenwonenden betalen in 2023 €322,- en de grootste gezinnen €410,-. Nu is Schagen niet aangesloten bij Cocensus en voeren zij zelf de administratie van de gemeentelijke belastingen uit, maar dat deze werkwijze in Den Helder geheel onbekend blijkt is toch opmerkelijk.
Daarbij, ook andere gemeenten die hun zaken wel via Cocensus regelen werken met differentiaties. Zo werken Heiloo, Uitgeest, Haarlemmermeer en Bergen allemaal met een tarief dat afhankelijk is van welk formaat afvalcontainer iemand heeft. Inwoners kunnen daar zelf kiezen. In Heiloo zijn er in totaal acht verschillende tarieven, afhankelijk van of iemand in hoogbouw of laagbouw woont en voor welke container iemand kiest. Ook zijn er gemeenten die werken met een recycletarief. Daar betalen inwoners dus allemaal verschillende bedragen, afhankelijk van hoe vaak iemand afval aanbiedt.
In de gemeente Castricum wordt zelfs een systeem gehanteerd dat precies zo werkt als het voorstel van GroenLinks. De inwoners zijn opgedeeld in eenpersoonshuishoudens, tweepersoonshuishoudens en huishoudens die bestaan uit meer dan twee personen. Daarnaast is er een recycletarief in werking. Ook Castricum is aangesloten bij Cocensus, waarmee bij de informatie in de brief van het college aan de raad dus grote vraagtekens komen te staan. Boessenkool laat weten aan de kwestie een vervolg te zullen geven.
Zou iemand zich binnen de ambtelijke organisatie in zijn “enthousiasme” zich contractueel te vast gelegd hebben bij H.V.C. en Cocensus, zodat de Wethouder nu klem zit???
Denk eerder dat ze bang zijn dat de opbrengsten minder worden. Het bestedingspatroon van Den Helder ligt volgens mij ver boven de inkomsten. Er wordt in Den Helder zo met geld gesmeten dat ik mij afvraag waar komt dat geld vandaan??
Wat een liul sloes om het maar niet te doen, het is per defenitie niet zo dat 2 personen minder afval produceren als 4????
Heeft de gemeente Den Helder wel een goed besturend college? Nee, alles lijkt de dames en heren teveel. Wel lopen zij maandelijks met veel geld het stadhuis uit zonder daar iets tegenover te stellen voor de inwoners. Wat doen zij nog meer dan overleggen, vergaderen, ontraden en zeggen dat iets niet kan om welke onzin reden dan ook. Zonder dat zij het schaamrood op de kaken krijgen, wordt iedereen midden in hun gezicht gezegd, dat zij weer een enorme miskleun hebben gemaakt door een bedrijf (in dit geval Concensus, werk te laten dat zij niet aankunnen. Dat hiermee de democratie nog veel verder weg komt te liggen, laat de dames en heren koud. Een niets anders dan heel ernstige situatie.
Het is redelijk tenhemelschreiend hoe het gemeentebestuur van Den Helder omspringt met de belangen van zijn inwoners. Dat is niet alleen nu het geval, maar dat was ook al in het verleden zo. Niet alleen met het rechtvaardig verdelen van de kosten van de afvalinzameling, maar op op tal van andere vlakken. Maar ja, wat doen we eraan?
Er is mijn inziens niet veel tegen te beginnen. Het enige wat je kan doen is hopen dat er na de vierjaarlijkse gemeenteraadsverkiezingen een andere wind gaat waaien, maar het zal iedereen inmiddels wel duidelijk zijn dat die hoop tevergeefs is, omdat de wind in Den Helder altijd uit de verkeerde hoek komt, met dank aan de verschillende gemeentebesturen die er steeds een eigen agenda op na houden, waarin weinig ruimte is voor de belangen van de burgers.
Zelf ben ik helaas zo gedesillusioneerd geraakt dat ik alle vertrouwen in de democratische processen heb verloren en heb besloten om de gang naar de stembus niet meer te maken. Als iedereen dat zou doen, en het opkomstpercentage tijdens de verkiezingen tot onaanvaardbare hoogte stijgt, is er misschien een mogelijkheid dat er landelijk meer aandacht komt voor het wanbestuur in Den Helder. Maar als dat al gebeurt, dan is de kans zeer klein dat dit iets oplevert, omdat de politiek er landelijk ook een potje van maakt. Wat dat betreft zijn we reddeloos verloren.
En nieuwe partijen die verbetering beloven en zich als een alternatief presenteren, kun je beter wantrouwen, want voordat je het weet varen ze dezelfde koers als hun voorgangers. Dat is ook niet zo gek, want zij zijn aangewezen op dezelfde raadgevers – topambtenaren, de enige continue factor, die achter de schermen het beleid maken.