Kop van Noord-Holland – Een opvallend verschil tussen twee buurgemeenten: In Hollands Kroon worden de komende tien jaar 4750 bomen geplant, zo blijkt uit het ‘Groenstructuurplan’. De kosten worden ingeschat op €400,- per boom. In het nabijgelegen Schagen denken ze daar heel anders over: Wethouder Hans Heddes gaat voor 300.000 bomen in dezelfde periode en denkt nog geen tientje per boom kwijt te zijn.
De ambitie in Schagen was eerst nog hoger. Begin 2020 liet de gemeente weten dat er een half miljoen bomen bij moesten, in de periode tot 2040. Daar zijn de betrokkenen inmiddels op teruggekomen. Schagen kreeg vanuit de provincie wel meer dan een miljoen subsidie voor de plannen. Daarmee kunnen in de eerste vier jaar 181.000 bomen en struiken geplant worden, zo valt te lezen op de website van de gemeente.
Schagen groeit door
PvdA wethouder Hans Heddes is op dit moment verantwoordelijk voor het project, maar het idee komt uit de koker van de vorige portefeuillehouder: Sigge van der Veek van het CDA. Heddes legt uit dat het planten van de bomen valt onder de ambities van ‘Schagen groeit door’. “Vanuit het perspectief van ‘Schagen groeit door’ willen we verschillende projecten ondersteunen waarmee de gemeente groener wordt gemaakt. Daar valt het planten van bomen ook onder. We zijn continu bezig met het budget, het vergaren van subsidies of andere middelen, maar ook het overleg met de provincie en grondeigenaren.” Die inzet is allemaal hard nodig volgens Heddes: “De bomenprijzen rijzen de pan uit, dus je moet dingen blijven genereren.”
Verschil in kosten
Over die bomenprijzen lijkt nogal een verschil in inzicht te bestaan. Voor de eerste 30.000 bomen denkt Heddes €250.000,- nodig te hebben. Dat is omgerekend zo’n €8,- per boom. Wethouder Theo Groot uit Hollands Kroon heeft laten onderzoeken dat er de komende tien jaar 4.750 bomen aangeplant kunnen worden, en dat dit de gemeente bijna twee miljoen gaat kosten: €400,- per boom. Een groot verschil, maar verklaarbaar wanneer de plannen nader worden bekeken.
Het verschil in de kosten komt door de wijze waarop Schagen en Hollands Kroon invulling geven aan de ambities. De berekeningen van Hollands Kroon hebben betrekking op vrij grote bomen: “De beschreven 4750 laanbomen zijn meteen van een flink formaat bij aanplant. Zo’n 16 tot 18 centimeter in omtrek, en vijf meter hoog”, zo laat woordvoerder Noortje Slot weten. In Schagen wordt het begrip ruimer geïnterpreteerd: “We rekenen bomen en struiken mee en bieden ruimte aan creatieve projecten. In Enigenburg bijvoorbeeld, daar wordt een nieuw bos gerealiseerd. Niet door allemaal bomen in de grond te planten, maar gewoon door de aangrenzende bossages tien jaar lang ruimte te geven”, aldus Heddes.
Ook zijn de verschillende ‘weggeefdagen’ van Meerbomen.nu een groot succes: Er werden zo in Schagen al 23.000 bomen en zaailingen verdeeld onder de inwoners. De organisatie van Meerbomen haalt kleine boompjes weg op plekken waar ze toch niet zouden groeien of anders verwijderd zouden worden. Inwoners kunnen deze vervolgens in hun eigen tuin planten.
Verschil in ambities
Daarmee wordt ook meteen het tweede verschil duidelijk, want hoe kan het dat er in Schagen ruimte is voor 60 keer zoveel bomen, terwijl Hollands Kroon drie keer zo groot is? In Hollands Kroon kijkt de gemeente enkel naar bomen op grond die eigendom is van de gemeente: “De beschreven 4750 laanbomen zijn bomen die enkel en alleen in het buitengebied en op grondgebied van Hollands Kroon worden geplant. Als wij locaties van derden en locaties binnen de bebouwde kom zouden meenemen komen we ongetwijfeld op een hoger aantal.” Daarbij kondigt Hollands Kroon aan dat ook zij vanaf komende winter mee zullen doen met de actie van Meerbomen of een soortgelijk initiatief.
Het is volgens Slot te complex om alle locaties binnen de bebouwde kom of in eigendom van particulieren vooraf in kaart te brengen. “Voor dit soort locaties is vaak maatwerk nodig is. Om het groenstructuurplan uitvoerbaar te houden is dit niet opgenomen. Dit betekent niet dat we geen kansen benutten om meer bomen en heesters te planten op locaties die niet beschreven staan in het groenstructuurplan.” Ondanks de overvloed aan ruimte in Hollands Kroon zijn er toch ook belemmeringen voor het aanplanten van bomen: “Denk hierbij aan de vele kabels en leidingen onder de grond, weidevogelgebieden die beschermd moeten blijven en beleid vanuit de provincie.”
Dat het formuleren van een totale ambitie voor het gehele grondgebied van de gemeente te complex zou zijn blijkt ook wel uit het gebrek aan inzicht in de uitvoering bij buurgemeente Schagen. Wat betreft de monitoring is er volgens Heddes nog veel te winnen: “Eerlijk gezegd hebben we de controle op de uitvoering nog onvoldoende op orde. We hielden wel al bij dat we voor iedere boom die gekapt wordt er één terug planten, maar hoe we netto uitkomen hebben we nu niet precies in beeld. Daar gaan we uiteraard aan werken.” Volgens Heddes zijn er tot dusver vooral relatief kleine aanplantingen geweest met enkele tientallen bomen.
