Middenmeer – De nieuwe coalitie laat in het deze week gepresenteerde regeerakkoord weten dat zij de landelijke regie en de toelatingscriteria bij de vergunningverlening van hyperscale datacenters willen aanscherpen. Twee van de drie huidige Nederlandse hyperscales staan in Middenmeer, voor de vierde gaf de gemeenteraad van Zeewolde op 16 december toestemming. In een kamerbrief schrijft staatssecretaris Yesilgöz dat er bij nieuwe hyperscale datacenters gekeken zal worden naar plaatsing op de bestaande locaties, zoals Middenmeer.
“Hyperscale datacentra leggen een onevenredig groot beslag op de beschikbare duurzame energie in verhouding tot de maatschappelijke en economische meerwaarde”, zo valt te lezen in het regeerakkoord. Eigenlijk kosten de gebouwen van Microsoft, Google en Meta te veel energie en maatschappelijke onvrede voor wat ze ons opleveren. De nieuwe coalitie zal dus relatief terughoudend omgaan met de vestiging van nieuwe hyperscale datacentra. Binnen de Nederlandse digitale infrastructuur is er eigenlijk weinig vraag naar meer datacenters en Nederland heeft relatief veel capaciteit ten opzichte van het gebruik. Op Europees niveau is er wel veel vraag. Al met al wil het kabinet meer regie over de kwestie: Het vraagstuk is groter dan de reikwijdte van lokale overheden.
Landelijke regie
Staatssecretaris Yesilgöz van Economische Zaken en Klimaat laat in antwoorden op kamervragen weten dat het nieuwe kabinet zich daarom mogelijk gaat buigen over de algehele bevoegdheidsverdeling voor hyperscale datacenters. Ook kunnen zij een Nationale Datacenterstrategie opstellen. De landelijke overheid gaat dan mogelijk beslissen over waar datacenters van deze omvang mogen komen, of in ieder geval meepraten. De verwachte doorgroei van datacenters en de impact die dit met zich mee kan brengen maakt dit volgens het huidige en het nieuwe kabinet noodzakelijk. “Rijksoverheid en medeoverheden moeten gezamenlijk gestalte geven aan selectieve groei en deze uitwerken, zodat de vestiging van datacenters zorgvuldig plaatsvindt”, aldus de staatssecretaris.
Middenmeer uitbreiden
In de brief aan de Tweede Kamer laat de staatssecretaris wel al weten dat het kabinet de voorkeur heeft om nieuwe hyperscale datacenters aan de randen van Nederland te vestigen, op locaties waar veel aanbod is van elektriciteit en waar ruimte minder schaars is. De bestaande locaties Eemshaven en Middenmeer worden direct genoemd en staan dan ook bovenaan de lijst. In de Ruimtelijke Strategie Datacenters uit 2019 werd al de wens uitgesproken dat deze twee plekken uitgroeien tot grote ‘hyperscale-campussen’. Yesilgöz beaamt dat de vestiging van hyperscales ruimtelijke problemen met zich meebrengt, maar relativeert ook: “Voor de drie bestaande hyperscale datacenters in Nederland gaat het om circa 164 hectare. De glastuinbouw beslaat zo’n 10.000 hectare.”
