Den Helder – De bereikbaarheid van Den Helder en omstreken is al jaren een belangrijk thema in de lokale politiek. Het verbeteren ervan is een grote opgave, wat vraagt om een regionale aanpak én politiek draagvlak. Op grond daarvan is het Maritiem Cluster ontstaan. Dat is een akkoord tussen de gemeente Den Helder, de provincie Noord-Holland en het ministerie van Defensie, waarin staat beschreven op welke manier zij de komende jaren willen investeren in de haven, stad en regio.
Kees Visser is als wethouder nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het Maritiem Cluster. Toen hij in 2022 stopte als wethouder moest hij dat kindje loslaten. Nu kijkt hij als raadslid van de VVD met veel zorgen naar de ontwikkeling van ingezette trajecten en de regionale samenwerking met betrekking tot bereikbaarheid. “Het eenduidige verhaal is niet zo duidelijk meer. Ik heb het gevoel dat het een beetje weg ebt.”
Volgens Visser heeft het college afgelopen jaar een aantal gemiste kansen gehad in de mogelijkheden Provincie en Rijk te enthousiasmeren over nieuwe investeringen in de regio. “In de meerjarige investeringsprogramma’s van zowel de Provincie als het Rijk is voor de komende jaren geen budget opgenomen voor het verbeteren van de bereikbaarheid over de weg in de Kop van Noord-Holland.” Namens de VVD agendeerde hij het onderwerp daarom ter bespreking in de raadscommissie stadsontwikkeling en beheer op 9 januari 2023. De woorden van het college tijdens deze vergadering hebben hem echter niet gerustgesteld.
TESO veerhaven
Een van de onderwerpen die valt onder de grote bereikbaarheidsopgave is de TESO veerhaven. Daar spelen twee dingen: enerzijds moet de verkeersproblematiek worden opgelost en anderzijds moet de veerhaveninstallatie gerenoveerd worden. Wat Visser hier frustreert is dat enkel wordt gedacht aan ‘kleine oplossingen’, zoals een extra afslagstrook op de N250 om de verkeerscongestie te verlichten. “We durven het nooit te hebben over de grote opgave die er ligt.”
Het feit dat de veerhaveninstallatie aan vervanging toe is, biedt volgens Visser kansen voor een lange termijn oplossing die zowel Den Helder, de TESO en de haven ontsluit. Hij heeft het over een herinrichting van de TESO veerhaven. “Als je een nieuwe installatie bouwt, kun je deze een aantal meter opschuiven. Daardoor kan de opstelstrook en de aanrijroute op een andere manier worden ingericht. Dan praat je echt over een structurele oplossing, waarin je breder kijkt dan alleen maar het renoveren van de huidige installatie.”
Hoe zou dat er dan precies uit moeten zien? “Als de aanrijroute via Buitenveld zou gaan, ontploft de hele haven. Maar als je samen met het Hoogheemraadschap een nieuw dijklichaam aanlegt, omdat de dijk toch verhoogd moet worden, kun je het op verschillende manieren inrichten. Daarvoor moet je ook de Moormanbrug verplaatsen, dat heeft al hoge prioriteit bij Defensie. Als je het dus integraal met elkaar bekijkt, zijn er veel koppelkansen. Er is geld gereserveerd voor het onderhoud van de veerhaven, de Moormanbrug en het verhogen en versterken van de dijk. Daarnaast kijkt Defensie samen met de Koninklijke Marine naar de herinrichting van Buitenveld. Al die dingen moet je aan elkaar koppelen.”
Het verhaal ontbreekt
Waarom gebeurt dat dan niet? Het antwoord van Visser op die vraag is tweeledig. Ten eerste vindt hij dat de portefeuilles te versnipperd zijn. Zo gaat Tessa Augustijn over bereikbaarheid en de economische agenda, maar Pieter Kos over het Maritiem Cluster. Dat was in de tijd dat Visser wethouder was niet anders, erkent hij. “Een politieke keuze, maar toen wisten we wel precies waar we aan toe waren. Toch zou het mooi zijn als ook de TESO veerhaven als prioriteit wordt opgenomen binnen het Maritiem Cluster.” Dat brengt hem op het tweede deel van zijn argument: het ‘ene verhaal’ valt uit elkaar.
“Als je een regiodeal binnenhaalt, moet je dat verhaal stevig met zijn allen neerzetten. De haven moet naast de aanwezigheid van de Koninklijke Marine een belangrijke rol gaan spelen ten behoeve van de energietransitie op de Noordzee. Daarnaast heeft de regio een Europese “Hydro Valley” status gekregen. Dan moet je dat wel uitspreken en blijven uitspreken.” Eerder stelde Visser namens de VVD al vragen over de afwezigheid van Helderse wethouders bij een aantal bijeenkomsten in Den Haag. Zo was Augustijn vanwege storm Poly niet aanwezig bij een MIRT overleg. Het MIRT is een investeringsprogramma van het Rijk voor projecten in het ruimtelijk domein, zoals wegen en bruggen. “Dat soort bijeenkomsten zijn wel momenten waar je dat ene verhaal elke keer naar voren moet brengen”, aldus Visser.
Politiek draagvlak
Naast het feit dat het verhaal over het Maritiem Cluster onvoldoende vertolkt wordt door het college, wordt het ook niet volledig gedragen door de raad, constateert de VVD’er. “We zijn erg verdeeld met betrekking tot de energietransitie en de rol van ons havenbedrijf en dat terwijl het politieke draagvlak zo ontzettend belangrijk is. Het ombouwen van de NAM installatie tot een waterstoffabriek of de aanlanding van elektriciteit van wind op zee in de Kop van Noord-Holland zijn kansrijke ontwikkelingen voor de korte termijn. Plots gaan het over een SMR naast de Waddenzee en is iedereen weer afgeleid.”
Op pad gaan met een verhaal dat niet gedragen wordt, is heel lastig werken, zo benadrukt oud-wethouder Visser. “Bedrijven of ministeries die hier een serieuze investering willen doen kijken namelijk ook naar het politieke klimaat. Er liggen miljarden klaar ten behoeve van de energietransitie op de Noordzee, maar als de helft je uitkotst, zou ik zeggen: ‘Zoek het lekker uit Den Helder.’ Dat gaat me persoonlijk erg aan het hart.”
Het belang van bereikbaarheid
Waarom vindt Kees Visser het Maritiem Cluster en de hele bereikbaarheidsopgave eigenlijk zo belangrijk? “Ik ben heel ouderwets als het gaat om mijn politieke ambitie. Aan de keukentafel heb ik van mijn vader geleerd dat ik de wereld een klein beetje mooier wil achterlaten dan ik hem aangetroffen heb.” Visser legt uit dat bereikbaarheid heel nauw samenhangt met de leefbaarheid van een stad of regio.
“Het is een drie-eenheid: economie, wonen/werken en bereikbaarheid. Een goede bereikbaarheid maakt dat bedrijven zich hier graag willen vestigen, wat werkgelegenheid creëert. Ook gaat het er om dat je het voorzieningsniveau in stand houdt. Het is belangrijk dat er genoeg scholen, een ziekenhuis, buurthuizen, voetbalverenigingen, bibliotheken en winkels zijn. Dat noemt men ‘brede welvaart’. De brede welvaart zorgt ervoor dat het hier prettig wonen is, in een leefbare omgeving met voldoende voorzieningen in de buurt en werk en inkomen voor volgende generaties. Het maatschappelijk rendement daarvan is dat mensen hier ook blijven wonen.”
