Kop van Noord-Holland – In Den Helder, Schagen en Hollands Kroon zijn opvallende verschillen te zien in het opleidingsniveau van inwoners. Nieuwe cijfers laten zien dat Den Helder en Hollands Kroon vooral veel praktisch opgeleide mensen hebben, terwijl Schagen juist meer theoretisch geschoolden telt. Die verschillen kunnen belangrijk zijn voor de toekomst van de regio.
In Den Helder heeft 56,5 procent van de inwoners een praktische opleiding afgerond. Ook in Hollands Kroon is dat percentage hoog: 55,6 procent. Daarmee zitten deze gemeenten boven het landelijk gemiddelde van 42 procent. Er wonen dus relatief veel mensen die een vak hebben geleerd in bijvoorbeeld de techniek, zorg of bouw. In Den Helder heeft maar 18,4 procent van de inwoners een theoretische opleiding gevolgd. In Hollands Kroon ligt dat iets hoger, op 21,4 procent.
Schagen laat een ander beeld zien. Daar is 49,8 procent van de inwoners praktisch opgeleid, nog steeds veel, maar duidelijk minder dan in de andere twee gemeenten. Tegelijk ligt het percentage theoretisch geschoolden met 27,2% juist een stuk hoger.
MBO
Uit CBS-cijfers blijkt dat het aandeel mbo-opleidingen ten opzichte van alle beroepsopleidingen (mbo, hbo en wo) de afgelopen tien jaar is gedaald: van 41,2 procent in 2014 naar 37,6 procent in 2024. Terwijl er destijds nog ruim 491.000 jongeren begonnen aan een mbo-opleiding, zijn dat er nu bijna 15.000 minder.
“Daarmee groeit de kloof tussen wat de maatschappij nodig heeft – vakmensen in bouw, techniek en zorg – en de keuzes die jongeren maken. Juist in een tijd waarin de woningnood, energietransitie en vergrijzing vragen om ‘handen aan het bed en in de bouw’ is deze trend zorgelijk”, stelt een woordvoerder van cvster.nl.
Kunstmatige intelligentie
Veel jongeren kiezen volgens cvster.nl liever voor een hbo-opleiding, omdat die maatschappelijk nog altijd als ‘beter’ wordt gezien dan een mbo-opleiding. Maar veel functies waarvoor hbo’ers worden opgeleid, zoals administratieve, communicatieve of beleidsmatige banen, bestaan voor een groot deel uit repeterend kantoorwerk. Precies het soort werk dat op termijn mogelijk door kunstmatige intelligentie kan worden overgenomen.
Terwijl kunstmatige intelligentie grote delen van de bureaus wegsnijdt, blijven vakmensen die met hun handen werken juist hard nodig. Bovendien worden bepaalde praktische beroepen steeds beter beloond. Denk aan monteurs van zonnepanelen, loodgieters of elektromonteurs: beroepen waar de lonen inmiddels richting of boven de 3.500 euro per maand liggen, soms zelfs meer met overuren of zzp-tarieven.
