‘Blue Schools’ maken van leerlingen echte oceaan activisten

Huisduinen – Fort Kijkduin in Huisduinen ontving woensdag internationaal bezoek. De Europese ‘Blue School’ organisatie, waar Den Helder er twee van heeft, organiseerde samen met de gemeente een conferentie om stil te staan bij het belang van educatie over de zeeën en oceanen. Zo sprak onder andere mevrouw Andy Kontoudakis namens de Europese Commissie. Volgens de aanwezige experts is lesgeven over het maritieme leven een belangrijk instrument om de gezondheid van al het water op aarde te bevorderen.

Wethouder Fotigui Camara deed het openingswoord bij de conferentie. Hij liet weten trots te zijn op zowel de Jac. P Thijsseschool als Scholen aan Zee, beide bekroond met het Blue School certificaat. Camara onderschreef het belang van goed rentmeesterschap over onze aarde: “We hebben de planeet geërfd van onze voorouders en hebben hem in bruikleen van de volgende generaties”, aldus de wethouder. Evy Copejans uit België, directeur van het instituut dat zich inzet voor maritieme educatie, praatte de dag aan elkaar. Zij was ook in Den Helder toen Scholen aan Zee vorig jaar als eerste middelbare school in Nederland het certificaat kreeg.

Heel mooi zo’n certificaat, maar waar krijg je hem eigenlijk voor, en wat levert het de gemeenschap op? Het certificaat is bedoeld voor scholen die in het curriculum extra aandacht besteden aan de oceanen. Het idee is afkomstig uit Portugal, waar het project ‘Escola Azul’ heet. De resultaten daar zijn positief, volgens Ana Noronha, directeur van het Portugese centrum voor wetenschappelijke cultuur. Een studie naar de leerlingen van deze scholen laat een verandering in opvattingen zien. Zo zijn ze zich vaker bewust van hun eigen invloed op de zee en passen ze vaker hun gedrag aan om duurzamer te kunnen zijn. Volgens Noronha is dat maar goed ook, want klimaatverandering maakt alles urgenter.

Sturen op een baan op zee
Andy Kontoudakis van de Europese Commissie zei dat landen in Europa soeverein zijn op het gebied van onderwijs, maar dat er wel degelijk manieren zijn om lokaal te stimuleren. De scholen zijn daar een voorbeeld van. De Commissie vindt het belangrijk om ‘oceaan geletterdheid’ te stimuleren, een parapluconcept dat uit Amerika is overgewaaid. Ze noemde Den Helder een pionier, die ook via de European Maritime Days veel aandacht besteed aan de sector. Na een hobbelige start is er volgens Kontoudakis nu een mooi netwerk ontstaan met scholen die allemaal dezelfde ambities hebben.

Hans van Beekum, bestuurder en schooldirecteur bij Scholen aan Zee, ziet ook bij zijn leerlingen een verandering ontstaan. Het project Blue Schools haalt volgens hem het beste uit de leerlingen naar boven: “In een klaslokaal zitten studenten als een consument van de informatie achter hun bureau. Als je ze mee de praktijk in brengt, dan zie je pas echt mooie dingen gebeuren en komen de kwaliteiten van leerlingen tot uiting.” Van Beekum zegt dat Scholen aan Zee onder andere het werk in de maritieme sector stimuleert: “We leiden pubers op die straks een werkveld moeten kiezen. In Den Helder hebben we mensen nodig in de sector.” De school speelt hier onder andere op in met zeilreizen, solar challenges en de Zeeweek.

Pas 7 procent bekeken
Onderzoeker Furu Mienis van het NIOZ gaf de aanwezigen nog een kleine cursus biologie van de zeebodem. Waar we van het landoppervlakte van de aarde bijna alles weten is de oceaanbodem nog grotendeels onontdekt. Slechts 7 procent van dit grootste ecosysteem op aarde is ooit bekeken. Het onderzoeksveld van Mienis is dan ook sterk afhankelijk van technologische ontwikkelingen. Inmiddels hebben wetenschappers een scherper beeld van planeet Mars dan van onze eigen oceanen. Volgens Mienis een opmerkelijk gegeven dat alleen maar aantoont dat er meer aandacht naar de oceanen mag gaan. Na de presentaties konden de aanwezigen nog allerlei workshops volgen. Ook was er een lezing van de Leidse bioloog Auke-Florian Hiemstra.