Den Helder – Als de Helderse gemeenteraad hem net het vuur aan de schenen heeft gelegd, klungelt hij net zo lang met zijn gebruikerspasje tot alle aanwezigen daar om grinniken en de spanning in de zaal verdwijnt. Negen van de tien keer dat wethouder Pieter Kos namens het college verantwoording aflegt aan de raad, blundert hij wat of maakt hij even een grapje voordat zijn woordvoering begint.
Als ik hem daar mee confronteer, moet hij lachen en geeft hij toe dat hij dat wel eens expres doet. “Ik heb het altijd geprobeerd op de gunfactor. Je moet jezelf niet te groot maken”, zo verklaart hij. Onder meer door die opstelling heeft Kos het tien jaar lang volgehouden als wethouder van de gemeente Den Helder. Nu zwaait hij af.
Kos groeide op in Den Helder en vertrok voor zijn studie naar Haarlem en later naar Leiden. Zijn interesse in politiek was er altijd al, maar het duurde even voordat hij daar zelf actief in wilde zijn. “Ik had daar veel te weinig zelfvertrouwen voor”, vertelt hij. Dat veranderde gedurende zijn tijd in Leiden. “Daar ontmoette ik steeds meer mensen die met politiek bezig waren.” Via een vriendin kwam hij terecht bij GroenLinks, waar hij raadslid en vervolgens fractievoorzitter van werd. Deze politieke carrière bracht hem uiteindelijk weer terug naar zijn geboortestad.
Stadspartij
“Ik ben altijd wel verbonden gebleven aan Den Helder. Mijn familie woonde hier en ik sprak nog veel vrienden van vroeger. Ik volgde het nieuws, dus ook de lokale politiek. In 2014 won de Stadspartij de verkiezingen en met een aantal leden daarvan had ik goed contact. Zij kwamen met de vraag of ik hun wethouder wilde worden. Ze zochten iemand die al wat politieke ervaring had en die Den Helder kende, maar niet uit het ‘Old Boys netwerk’ van Den Helder kwam. Dat vond ik interessant genoeg om het gesprek aan te gaan. Een paar dagen later was ik de wethouderskandidaat.”
Kos werd één van de drie wethouders namens de Stadspartij, de fractie had immers elf zetels behaald bij de verkiezingen. Hoe verklaart Kos die grote verkiezingswinst? “Het was deels een tegenreactie op het vorige. In 2010 was dat ook zo met Trots op Nederland. Den Helder heeft iets in zich van het volk tegen de elite. De Stadspartij was een echte volkspartij met veel bekende gezichten. Qua inhoud ging het over het doorbreken van de macht bij gevestigde partijen, maar ook het voorkomen van de nieuwbouw van het stadhuis was een belangrijk onderdeel. Los daarvan voerde de Stadspartij in 2014 ook gewoon een goede en vrolijke campagne.”
Vertrouwen winnen
Terugkijkend op het begin van zijn wethouderschap, ging het Kos niet gemakkelijk af. “Ik dacht dat ik het met tien jaar politieke ervaring in Leiden allemaal wel wist, maar dat was niet zo. De politieke cultuur hier is heel hard. Zo waren raadsleden aan het begin erg terughoudend richting mij. Ik was totaal onbekend in de Helderse politiek en werd ineens wethouder van de grootste partij. Dan kom je binnen als een soort consultant met een mooi verhaal, tegenover mensen die eerst eens even gezien en gehoord wilden worden. Dat heb ik zelf ook verkeerd aangepakt. Ik heb echt wel twee jaar nodig gehad om hun vertrouwen te winnen.”
Hoe heeft hij dat gedaan? “Door aanspreekbaar te zijn. Ga gewoon eens een kop koffie met elkaar drinken en vraag wat de ander motiveert of wat hij nodig heeft en doe daar vervolgens ook echt wat mee. De basis van politiek is interesse in een ander. Dat betekent ook dat je moet weten of iemand zijn kat ziek is of zijn moeder net is verhuisd.” Ook richting inwoners probeerde Kos als wethouder altijd benaderbaar te zijn. “Zelfs in hoe ik er uitzie. Als ik de hele dag in een pak met een stropdas rondloop, gaat die moeder die zich zorgen maakt over haar kind echt niet op mij afstappen. Daar moet je over nadenken. Maak je niet groter dan je bent.”
Mensenwerk
Kos heeft altijd portefeuilles gehad waarmee hij dicht bij de inwoners stond, zoals Onderwijs, Jeugdzorg en de Participatiewet. “Het mooie daarvan is dat je echt een verschil kan maken in het leven van inwoners.” Zo heeft een vernieuwde aanpak binnen de Participatiewet onder leiding van Kos geleid tot een forse afname van het aantal bijstandsuitkeringen in Den Helder. “Het nadeel ervan is dat ik vaak naar huis ben gegaan met verhalen die ik niet kon oplossen.” Vooral de portefeuille Jeugdzorg heeft Kos als zwaar ervaren.
“De verantwoordelijkheid die gemeenten hebben binnen Jeugdzorg ten opzichte van de invloed die ze er op uit kunnen oefenen klopt van geen kant. Eerlijk gezegd hoop je vaak maar dat het goed gaat, terwijl het om de meest kwetsbare kinderen gaat. Ondertussen zie je dat er wachtlijsten zijn voor kinderen die acuut psychiatrisch hulp nodig hebben, kun je situaties van dakloosheid niet altijd oplossen en zijn er kinderen die thuis niet veilig zijn. Als ik ergens slecht van geslapen heb, is het die portefeuille.” Hoe ga je daar als wethouder mee om? “Dat verschilt per situatie. Ik ben wel eens naar een school toe gefietst om zelf met de betrokkenen te praten. Een andere keer zijn we met het hele team aan het rondbellen om voor iemand een slaapplek voor die nacht te regelen.”
(Oud-) collega’s
In tien jaar tijd heeft Kos veel mensen zien komen en gaan in de Helderse politiek. Zo heeft hij drie burgemeesters meegemaakt en in verschillende colleges gezeten. Gevraagd naar het verschil in samenwerking tussen al die besturen, antwoordt Kos dat het ene college in zijn geheel niet per se beter functioneerde dan de ander. Wel is er één oud-collega die er bij hem uitspringt. “Ik ben qua karakter bijna de tegenpool van Koen Schuiling, maar mijn hemel wat mis ik hem. Wij konden elkaar met een halve oogopslag begrijpen en waren zo op elkaar ingespeeld. Koen was analytisch ontzettend sterk met een netwerk waar niemand in Den Helder aan kan tippen. Zonder hem was die stedelijke vernieuwing er nooit geweest. Dat is echt aan hem te danken en dat wordt onderschat.”
Waar het centrale thema onder het burgemeesterschap van Schuiling ‘stedelijke vernieuwing’ was, werd later het stadhuis een verbindend thema binnen het Helderse college. “Daar was Michiel Wouters het boegbeeld van”, vertelt Kos. De vertrekkend wethouder constateert dat een dergelijk thema in deze bestuursperiode ontbreekt. “Dat missen we. Ik denk dat de Helderse politiek na moet denken over wat het gemeenschappelijke thema voor de komende jaren wordt, want dat is er nu gewoon even niet. Een goede burgemeester sluit daar op aan.” Zou het ambt burgemeester in de toekomst dan misschien iets voor Kos zelf zijn? “Dat zou ik zeker willen, maar voorlopig ligt de prioriteit bij mijn zoontje.”
Zoontje
De reden dat Pieter Kos vertrekt als wethouder is namelijk dat het op school niet goed gaat met zijn achtjarige zoon, die in Leiden bij zijn moeder woont. “We missen elkaar en hij heeft me nodig”, aldus Kos, die zijn zoontje sinds kort thuisonderwijs geeft. Kos kijkt met gemengde gevoelens naar zijn vertrek. Aan de ene kant is hij blij dat hij zonder ruzie of gedoe weggaat. “Het is niet iedereen gegund om hun eigen moment te kiezen. Ik ga weg op het moment dat ik het nog steeds leuk vind, want ik was met alle plezier nog tien jaar doorgegaan.” Dat maakt het afscheid voor Kos aan de andere kant ook verdrietig. “Ik ga het heel erg missen. Vooral het samenwerken met inwoners.”
Schuiling, Wouters, nou die hebben wel het e.e.a. voor de stad betekent zeg. Vreselijk! Oh ja Pieter, vraag even aan Rob Scholte hoe fantastisch hij jou vond toen je die te grootte broek aantrok en niet waar kon maken. Ben benieuwd wat er nu weer gaat komen.
Had 10 jaar geleden al weg moeten wezen! Maar beter laat dan nooit, Hoop dat ie voorgoed wegblijft.
Pieter Bekker wat ben jij een vreselijke man , die opmerking vald me heel zwaar van jouw over Wethouder Peter Kos , Kijk je eigen geschiedenis terug , je heb er toch niets van gemaakt , jammer dat je dit allemaal zegt, echt Schandalig
Daan Groot: PvdA, VVD, Stadspartij, Behoorlijk Bestuur Waterschap: Waar heeft deze de figuur zicht niet ingenesteld om zijn veel te dure op financiëel drijfzand gedragen plannetjes door te drukken op kosten van de burger van Den Helder en voor eigen gewin.
In tegenstelling tot Kos wordt Schuiling inderdaad node gemist. Hij had misschien wat dictatoriale trekjes, en er mankeerde vast wel het een en ander aan hem, maar hij hield de gemeenteraad wel onder de duim door zijn scherpzinnigheid en intellectuele overwicht. Het is niet voor niets dat een rasbestuurder als hij een mooie promotie verdiende en is verkast naar Groningen. De huidige burgemeester blinkt vooral uit in het doorknippen van lintjes en het houden van obligate toespraakjes. Die heeft totaal geen gezag in de raad, die niet voor niets met hem in zee wilde gaan na jaren van onderdrukking door Schuiling….
Een en al positiviteit in Den Helder, hoor ik al weer. Bedankt voor de bewezen diensten !
Daar is deze burgemeester ook mee bezig. Alles wat tot de coalitie behoord , wordt terzijde geschoven.
Schuiling werkte aan het uitschakelen van de gemeenteraad.