Den Helder/Anna Paulowna – Jenny (61) en Leo (71) uit Den Helder en Alex (47) uit Anna Paulowna staan dit jaar op 4 mei in de erecouloir op de Dam, tijdens de Nationale Dodenherdenking. De erecouloir is een haag van zestig veteranen en veertig actief dienende militairen uit de vier krijgsmachtdelen. Deze wordt gevormd van het Paleis op de Dam tot aan het Nationaal Monument.
Jenny en Leo leerden elkaar in 2000 in Eritrea, tijdens hun gezamenlijke vredesmissie met de Marine, kennen. Dit jaar zijn Jenny en Leo twintig jaar getrouwd. Een mooie mijlpaal, en dat in hetzelfde jaar dat ze samen in de erecouloir op de Dam staan.
Leo is 36 jaar in dienst geweest binnen Defensie. “Ik heb nooit spijt gehad van mijn keuze. Bij het Korps heb ik een avontuurlijk en uitdagend leven gehad, waar vaarperiodes en operationele plaatsingen elkaar afwisselden.” Tussen 1970 en 2002 ging hij onder meer op uitzending naar de Perzische Golf, Haïti en Bosnië. Wat Leo vooral is bijgebleven, is de veerkracht van mensen die leven in oorlogsgebieden. “Hele dorpen waren platgebrand en toch pakten mensen de draad weer op. Ik vond dat ontzettend indrukwekkend om te zien.” Het deed Leo beseffen dat we blij mogen zijn dat we in Nederland wonen. Jenny ging eenmalig op uitzending naar Eritrea. De ervaringen daar leerden haar dat tevredenheid en vrijheid een groot goed zijn.
Jenny
Jenny had bij terugkomst uit Eritrea niet direct het gevoel veteraan te zijn. In haar optiek was je dat alleen als je het zwaar had gehad en in gevaar was geweest. “Als je wordt uitgezonden vanaf een schip, beleef je alles meer vanaf de zijlijn.” Inmiddels realiseert Jenny zich dat ieder individu een belangrijk onderdeel vormt van het geheel. Dat maakt haar trots. En die trots uit ze ook steeds meer. Leo heeft daar een rol in gespeeld. “Ik voelde me meteen veteraan en ben er trots op. Ik loop ieder jaar op 5 mei mee in het Defilé in Wageningen en ben actief op Nederlandse Veteranendag. Als de toeschouwers applaudisseren, lopen de rillingen over mijn rug. Nederlandse Veteranendag is mijn favoriete dag van het jaar.” Jenny werkt nu als vrijwilliger in het plaatselijke filmhuis. De volledige verhalen van Jenny en Leo zijn te lezen op de website van het Nederlands Veteraneninstituut.
Alex (47) uit Anna Paulowna werd in 2000 uitgezonden met de Landmacht naar Macedonië. Oorlog van dichtbij meemaken heeft hem diep geraakt en gemaakt tot wie hij is. Alex heeft ervaren dat je de ware impact van een oorlogsbied pas ziet, als je er zelf bent. Hij vindt het confronterend dat wanneer je uit een welvarend land komt, je binnen een paar uur vliegen in een compleet andere wereld bent. Het lijkt ver van ons bed, maar volgens Alex is het eigenlijk heel dichtbij.
Kameraadschap
Een moeder met een dode baby in haar armen, bedelend op straat. Het is een beeld dat Alex nooit meer zal vergeten. Het brandde op zijn netvlies tijdens zijn uitzending naar Macedonië, in 2000. “Oorlog van dichtbij meemaken, dat raakt je diep.’’ Hoe confronterend ook, Alex leerde tijdens zijn missie ook de kracht van kameraadschap en solidariteit kennen. “We gingen het onbekende tegemoet, met slechts elkaar als steun. In het begin moesten we het zelf rooien. Juist daardoor groeide er een soort broederschap tussen ons. Zelfs nu, 24 jaar later, is die band voelbaar. De herinneringen aan de missie zijn levendig, zowel de warmte van het kameraadschap als de harde realiteit van wat we zagen. De vernietiging, armoede en wanhoop van de mensen die we ontmoetten, maken nog steeds diepe indruk. Het laat zien hoe verwoestend oorlog kan zijn.”
Na zijn dienstperiode dacht Alex nooit zoveel na over wat het zijn van veteraan voor hem betekende. Toen hij vijftien jaar geleden te horen kreeg dat hij ongeneeslijk ziek is en zijn fysieke mogelijkheden steeds beperkter zouden worden, ging hij op zoek naar een nieuw doel in zijn leven. Dat vond hij bij het Veteranen Inloophuis, een ontmoetingsplek voor veteranen. Alex was tien jaar actief binnen Defensie. Het volledige verhaal van Alex is te lezen op de website van het Nederlands Veteraneninstituut.
