Aannemer renovatie watertoren Den Helder: “Gemeente is onbetrouwbare partner”

Den Helder – De renovatie van de watertoren in Den Helder was voor aannemer Ed Kueter en zijn bouwbedrijf Anbo B.V. funest. Wat begon als een mooi project, eindigde in een financieel en juridisch conflict met de gemeente Den Helder, met uiteindelijk het faillissement van zijn bedrijf als gevolg. Kueter blikt terug op een moeizame samenwerking met de gemeente.

Het renoveren van een watertoren was iets waar Kueter ervaring mee had. In 2001 heeft hij de Alkmaarse watertoren gerenoveerd en daarmee won hij de nationale Watertorenprijs. De jury van de Nederlandse Watertoren Stichting roemde de wijze waarop bij de renovatie, uitgevoerd in amper drie maanden tijd, oud en nieuw is gecombineerd. “De renovatie van de watertoren in Alkmaar ging gesmeerd. Dan zal de watertoren in Den Helder niet veel ingewikkelder zijn, dachten we. Het verschil was echter dat in Alkmaar een bedrijf de opdrachtgever was en in Den Helder de gemeente”, vertelt Kueter.

De renovatie begon in 2004. Terugkijkend op het hele proces concludeert de oud-directeur van Bouwbedrijf Anbo B.V. dat het vanaf het begin al niet goed zat. “Het was een rommelige aanbesteding. De tekeningen waren nog niet klaar; de hele kop van de watertoren was nog niet getekend. Ook was er nog geen bouwkundig onderzoek gedaan door de gemeente Den Helder. Veel vragen waren nog onbeantwoord, bijvoorbeeld over de fundering en de staat van de heipalen”, aldus Kueter. Toch nam hij de opdracht aan. Waarom? “Dat is een moeilijke vraag. Achteraf hadden we er inderdaad nooit aan moeten beginnen, maar ik ben een bouwer. Dat is wat ik altijd heb gedaan”, zegt hij.

Dirk Reitsma
Tijdens de renovatie kreeg Kueter te maken met Dirk Reitsma als bouwkundig opzichter bij de gemeente. Die twee hebben de nodige discussies gehad. Zo vertelt Kueter: “Er moest van de gemeente een nieuwe betonvloer komen in het metselwerk. Ik moest Reitsma ervan overtuigen dat dat niet mogelijk is. In de zomer is de buitenkant van de toren twintig graden, maar ’s winters misschien wel -2. Dat gaat in- en uitzetten. Dan duwt de betonvloer het metselwerk naar buiten en dan krijg je ringen aan de buitenkant.” Kueter heeft uiteindelijk een andere constructie bedacht, waarbij de vloeren aan stalen pennen hangen zodat de vloeren vrij kunnen bewegen.

De volgende discussie ontstond toen Reitsma vertelde dat de laag beton van de buitenschil af moest. Kueter: “Weer zei ik tegen hem: ‘dat kan helemaal niet’. Als je dat er af gaat slijpen, dan haal je de baklaag van de stenen af. Dan is het poreus. Ik waarschuwde Reitsma dat er dan veel water in de stenen komt, maar hij zei: ‘Nee, dat heb ik uit laten zoeken. Niks aan de hand.’” De waarschuwing van Kueter is echter terecht gebleken. Christian Koks, eigenaar van de watertoren, vertelde eerder namelijk aan Regio Noordkop dat er momenteel lekkages zijn en dat de renovatie daardoor – nog steeds – vertraging oploopt.

Faillissement
In 2008 raakte Kueter met de gemeente Den Helder in een juridisch conflict verwikkeld. “Op een gegeven moment kwamen we geld tekort, maar Reitsma gaf aan dat we ons geen zorgen hoefden te maken. Hij zei altijd dat er genoeg geld was, zolang we de gemaakte kosten bijhielden en konden verantwoorden. Toen vertelde hij op een dag ineens dat het college had besloten toch geen extra geld te verstrekken”, aldus Kueter. Reitsma zou tegen hem hebben gezegd: “Het lijkt me verstandig als je je faillissement aanvraagt.”

Kueter ging daar niet zomaar mee akkoord en claimde dat de gemeente Den Helder hem bijna zeven ton verschuldigd was, vanwege het verrichte meerwerk. De gemeente stelde juist dat er bijna twee ton aan minderwerk was. Ook eiste de gemeente geld terug van Anbo B.V. omdat het werk niet op tijd afgerond zou zijn. De claims van de gemeente werden door de Raad van Arbitrage afgewezen. De Raad oordeelde dat de gemeente zich aan eerdere toezeggingen moest houden en Anbo B.V. kreeg een deel van haar meerwerkclaims toegekend. Kueter kreeg daardoor € 297.125,93 van de gemeente, maar dat was niet genoeg om het faillissement van zijn bouwbedrijf te voorkomen.

Hoewel zijn bedrijf in 2009 failliet ging en hij daardoor de resterende schulden niet meer af hoefde te betalen, heeft Kueter dat wel gedaan. “Twee jaar geleden heb ik mijn laatste onderaannemer terugbetaald. Dat hoeft officieel niet, maar dat heb ik wel gedaan en dat is ook de reden dat al die mensen nog steeds met me samenwerken.” Kueter heeft nu immers een bouw- en adviesbureau. Samenwerken met een gemeente doet hij nooit meer. “Dat is een enorme slangenkuil. Ambtenaren hebben geen geheugen en geen geweten. Het is hun geld niet en zodra er iets mis is, weten ze zogenaamd van niets.”

Reacties
Zowel aan Dirk Reitsma als de gemeente Den Helder is gevraagd te reageren op bovenstaande tekst. Reitsma reageert: “Dit is de zienswijze van de aannemer. Ik beperk mij dan ook tot een korte opmerking. De watertoren was geheel omgeven met beton. Dit is er afgehaald conform het bestek. De toren ziet er nu goed uit. Dat de aannemer dit niet wilde doen begrijp ik.”

De reactie van de gemeente is als volgt: “Het is duidelijk dat de renovatie van de watertoren complex is gebleken. Ondanks dat het altijd ieders streven is (en ook is geweest) om tot een goede oplevering te komen, is het helaas een voortdurende zaak. Dat betreuren wij, evenals de geschillen van destijds. Wij herkennen ons echter niet in het geschetste beeld. De gemeente heeft zich voortdurend ingezet voor een juiste renovatie van de watertoren, waarbij het behoud voor Den Helder als gezichtsbepalend element in het straatbeeld steeds voorop staat. Dat is nog altijd zo. Zoals eerder aangegeven, loopt dat proces momenteel.”