Pilot Welzijn Op Recept streeft naar passender zorg bij psychosociale klachten

Den Helder – Regelmatig wordt geconstateerd dat patiënten met moeilijk definieerbare psychosociale klachten aankloppen bij hun huisarts. Huisartsen merken op dat deze klachten in sommige gevallen geen medische oorzaak hebben, en hierbij het voorschrijven van een medische behandeling dan ook niet direct een oplossing biedt. Sinds kort test huisartsenpraktijk het Middenschip hierom het verwijzen naar een welzijnscoach via het pilotproject Welzijn op Recept, die patiënten verder kunnen helpen waar de huisarts dit soms niet kan.

Huisartsen in Den Helder zien regelmatig dat patiënten met psychosociale klachten keer op keer terugkomen in hun praktijk. Silvia Schouwenaar van huisartsenpraktijk het Middenschip herkent dit beeld ook. “Het gaat bij ons om een forse groep patiënten die regelmatig terugkomen bij de praktijk”, vertelt Schouwenaar. Na veelvuldig en uitgebreid onderzoek lijkt er niet altijd een medische oorzaak ten grondslag te liggen aan de klachten, en huisartsen vermoeden vaak een onderliggend probleem. De groep patiënten is divers, en hun klachten ook. Één oorzaak springt er uit. “Eenzaamheid is iets wat we veel zien bij onze patiënten”, weet Schouwenaar. Ook stress, depressiviteit en zelfs financiële problemen ziet zij voorbijkomen als veroorzakers van fysieke klachten. Het project Welzijn op Recept verbind huisartsen aan welzijnscoaches, die op een laagdrempelig manier patiënten begeleiden bij het oplossen van deze onderliggende problematiek. Zo wordt de druk op huisartsen verlicht, en krijgen patiënten de zorg die bij hen past.

Het project in Den Helder is in een pilotfase. In de eerste periode van de test is er plek voor een verwijzing van 15 patiënten. Huisartsenpraktijk het Middenschip verwijst patiënten naar Mee & de Wering, waar welzijnscoach Wendy Maas hen opvangt. De rol van een welzijnscoach is breed, vertelt Maas: “Het gaat vooral om activeren en participeren, maar we kunnen mensen ook doorverwijzen naar ketenpartners als zij bijvoorbeeld stress ervaren door financiële problemen”. Maas benoemt dat uit onderzoeken is gebleken dat het stimuleren van zingeving van het leven en een toename van participatie voor veel mensen soelaas kan bieden. Het aanwakkeren van een sterkere maatschappelijke positie is dan ook het hoofddoel van de welzijnscoach, en dit kan op verschillende manieren. “Desnoods nemen we mensen aan de hand mee naar een vereniging”, lacht Maas.

Zorg ontlasten
Het doorverwijzen naar een welzijnscoach is iets dat in veel gemeenten is getest en regelmatig gunstige resultaten heeft geboekt, weet ook Simone Bremer-Dijkhuis, adviseur bij ZONH. Het bedrijf dat zich inzet voor optimalisatie van de zorg in Noord-Holland ziet in meerdere gemeenten een positief effect van het project. “Maatschappelijk werkers en welzijnscoaches bestonden al, maar ze wisten elkaar niet altijd te vinden.” Door welzijnscoaches en huisartsen actief aan elkaar te koppelen worden de lijntjes korter, en de samenwerking intensiever.

Deze intensieve samenwerking is er om de patiënt een passend zorg- en welzijnsaanbod toe te reiken, en tegelijkertijd moet het de druk op de huisartsen verlichten. “Sommige mensen zijn veelgebruiker van hun huisarts, het project moet zorgen dat mensen niet blijven plakken”, vertelt Bremer-Dijkhuis. Schouwenaar haakt hierop in: “Uiteraard moeten medische oorzaken eerst uitgesloten worden. Het project richt zich echt op mensen die al langere tijd bij de praktijk komen, zonder aanwijzing van een medische aandoening.” Ook is zij niet bang dat er voorbij wordt gegaan aan een doorverwijzing wanneer er sprake is van meer zwaarwegende psychische problematiek. Het een sluit het ander niet uit, vertelt zij. De hulp van een welzijnscoach wordt vooral ingezet voor een praktische aanpak, en kan bestaan naast een behandeling voor geestelijke gezondheid.

Wethouder Peter de Vrij zette zijn handtekening onder het project namens de gemeente. “Vanuit de gemeente financieren we veel zorg, en we willen dat dit effectief is en dat mensen op de goede plek terecht komen.” De wethouder benadrukt dat de terugkoppeling van de welzijnscoaches aan huisartsen helpt te duiden waar mensen terecht komen in de zorg, en zo ook snel duidelijk is of het project effect heeft. Hoewel de wethouder huiverig is voor een overdaad aan coaches heeft hij vertrouwen in dit project. “Ik weet niet of mensen altijd zitten te wachten op meer coaching. Dit is wel duidelijker gekaderd, en het is landelijk bewezen effectief.” Het project zal een jaar lopen, daarna wordt geëvalueerd en de balans opgemaakt.