Den Helder – Het aantal bijstandsuitkeringen in Den Helder is sinds 2016 afgenomen van 1854 tot 1458. Wethouder Pieter Kos, verantwoordelijk voor deze uitkering onder de Participatiewet, is trots: Het is volgens hem te wijten aan een vernieuwde aanpak vanuit de gemeente, al helpt de krapte op de arbeidsmarkt uiteraard ook mee.
Een afname van 400 personen is niet zomaar wat. Het is een daling van ruim 20 procent. Dat betekent ook dat de gemeente een stuk minder geld kwijt is aan uitkeringen: “Dat is natuurlijk belangrijk, maar ik vind het vooral een mooie ontwikkeling voor onze inwoners. Er zijn allerlei omstandigheden waarom iemand een bijstandsuitkering aanvraagt. Het liefst voorzien mensen in hun eigen levensonderhoud, maar soms is daar hulp bij nodig. Het team Participatie binnen onze afdeling Sociaal Domein begeleidt mensen die behoefte helpen aan zulke hulp. Hoe langer je in de bijstand zit, hoe moeilijker het is om eruit te komen. ”
Kennelijk doet de gemeente sinds 2016 iets goed. Sinds dat moment is het aantal bijstandsuitkeringen flink afgenomen. Volgens Kos is dit voor een deel te danken aan een vernieuwde aanpak: “We merken dat het beter is om vanuit de inwoner te redeneren. Voorheen was de bijstandsuitkering een teken van afhankelijkheid van de overheid en was het echt aan de mensen zelf om je daarvan als het ware los te trekken. Dat is geen manier om mensen te motiveren. Verplichte sollicitaties en de afwijzingen die daarop volgen doen iets met je zelfvertrouwen. Wij zeggen nu: De gemeente gaat samen met jou investeren in je toekomst.”
Matches vinden
Dat klinkt allemaal mooi, maar met beeldspraak vind je nog niet zomaar een baan. Wat betekent het om te investeren in iemands toekomst? Krijgen bijstandsgerechtigden een sollicitatiecursus of iets dergelijks? “Dat was voorheen inderdaad de aanpak, maar dat werkt dus niet”, aldus de wethouder. “Vroeger organiseerde de gemeente dat soort activiteiten die de baankans nauwelijks verhogen. Nu kiezen we ervoor om met iemand in gesprek te gaan en ze te leren kennen. Als we van iemand weten waar zijn of haar interesses liggen, maar ook welke arbeidsbeperkingen iemand heeft, kunnen we opzoek gaan naar een match.”
“Die matches vinden we veelal bij onze partners in de stad. Grote schoonmaakbedrijven of zorginstellingen bijvoorbeeld.” Op een bepaalde manier is de gemeente ook bemiddelaar in vraag en aanbod: “Op dit moment weten we van een maatschappelijke partner dat ze opzoek zijn naar talenten voor in de ICT. Tegelijkertijd hebben we binnen onze klanten in de Participatiewet een groep die geïnteresseerd is in een carrière op dat gebied. Dan organiseren we een klasje om mensen klaar te maken voor betaald werk.”
Loonkostensubsidie en de arbeidsmarkt
In sommige gevallen is het noodzakelijk om verdere afspraken te maken met de nieuwe werkgevers. Zo kan de gemeente gebruik maken van loonkostensubsidie: “In Den Helder hebben we daar nu enkele tientallen voorbeelden van rondlopen. Wanneer is vastgesteld dat iemand uit de bijstand een baan niet volledig, maar slechts voor een deel kan uitvoeren, dan kunnen wij als gemeente de loonkosten van de werkgever aanvullen. Op die manier kunnen ook inwoners met meer afstand tot de arbeidsmarkt makkelijker aan het werk komen.”
Volgens de portefeuillehouder is die arbeidsmarkt ook een belangrijke factor geweest voor de afname van het aantal bijstandsuitkeringen. Enerzijds omdat mensen minder vaak een uitkering nodig hebben, anderzijds omdat werkgevers vaker bereid zijn iemand uit de bijstand met bemiddeling van de gemeente in dienst te nemen: “Ik merk dat werkgevers veel meer dan 10 jaar geleden bereid zijn om creatief te kijken naar de manieren waarop zij arbeidskrachten vinden. Dat heeft ook te maken met het feit dat er in sommige sectoren sprake is van hevige personeelstekorten. Ik kan natuurlijk nooit hard maken wat de bijdrage van de gemeente precies is geweest, maar ik geloof echt in onze nieuwe manier van benaderen.”
De groep blijft niet gelijk
Nu is een afname van ruim 20 procent een mooi resultaat, maar toch zitten er in Den Helder nog ruim 1400 mensen in de bijstand. Is het niet te vroeg om de vlag uit te hangen? “Het is belangrijk om te beseffen dat het niet constant om dezelfde 1400 mensen gaat. Aan de ene kant komen er mensen bij, maar er vloeien ook steeds mensen uit. Tijdens corona bijvoorbeeld, kwamen er veel meer bijstandsgerechtigden bij. Een heel groot deel van hen is inmiddels weer aan het werk. Dat zijn mensen die relatief dicht bij de arbeidsmarkt staan. Ook in januari stijgt het aantal uitkeringen, omdat dan veel contracten aflopen. Er is een kleine groep voor wie een betaalde baan heel ver weg is. Zij hebben vaak langdurig een uitkering.”
In 99 procent van de gevallen is de bijstandsuitkering voor mensen zonder werk, aldus Kos. Een kleine groep mensen komt echter ook in aanmerking voor de bijstandsuitkering omdat ze minder verdienen dan het sociaal minimum, of omdat ze geen recht hebben op een volledige AOW. Dat laatste geldt voor personen die op latere leeftijd naar Nederland zijn geëmigreerd. “Voor de mensen waarvoor betaald werk niet van toepassing is of voor wie de kans klein is dat ze in staat zullen zijn een betaalde baan te hebben kijken we naar alternatieven. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van vrijwilligerswerk.”
Den Helder niet meer bovengemiddeld veel uitkeringen
De tijden waarin Den Helder bovengemiddeld veel werklozen had lijken voorbij. Het aantal WW uitkeringen daalt net als het aantal bijstandsuitkeringen en inmiddels scoort de havenstad ondergemiddeld wat betreft het aantal bijstandsuitkeringen: “Dat is sinds vorig jaar zomer het geval. Daarbij komt dat stedelijke omgevingen vrijwel altijd meer uitkeringen kennen, dus om als stad onder het landelijke gemiddelde te komen is een mooi resultaat.”
Of de daling zich de komende jaren gaat voortzetten weet Kos nog niet: “De mensen die makkelijk bemiddelbaar zijn raken natuurlijk het snelste ‘op’. Daarnaast moeten we als gemeente prioriteren, omdat we niet alle 1400 inwoners tegelijkertijd kunnen helpen. We organiseren en steunen ook de komende jaren verschillende initiatieven om arbeidsparticipatie te bevorderen: Een banenmarkt van het Werkgevers Servicepunt bijvoorbeeld, de energiecoaches, maar ook een project waarbij inwoners een tijd meelopen met de Den Helder Suns. Zo komen mensen in contact met verschillende sectoren.”
Tja. Als pensionado’s en andere uitkeringsgerechtigden de stad ontvluchten omdat ze geen huurwoning kunnen krijgen ; dan mag je jezelf een schouderklopje geven als het aantal inwoners met een bijstandsuitkering afneemt…
Gefeliciteerd, meneer Kos
U bent goed bezig 🤮
Uw commentaar sluit naadloos aan op mijn ervaringen met de gemeente Den Helder ,de afdeling participatie en woningstichting.
Het streven van ons bestuur is om naar o.a.; nul bijstand-uitkeringen, nul werkeloosheidsuitkeringen, nul fraude, nul files, nul uitstoot van rokers te gaan. En ga zo maar door. De subsidie´wereld´ (en de te behalen ´winst´ in ´het korten´ ervan) heeft eigenlijk van zichzelf uit geen bestaansrecht maar is ondanks dat gegeven de laatste 50 jaar op indrukwekkende wijze gegroeid tot ´een economie binnen de economie´ maar zij figureert daarbij (vreemd genoeg) tevens als de aanjager van de in tegengestelde richting te behalen winst die weer te behalen is in juist het korten van die subsidies. ´Kennelijk (dus ergens) doet de gemeente iets goed´, dat is de conclusie die in dit artikel uit ´de getoonde cijfers´ getrokken wordt. De wethouder echter weet uit dat ´kennelijk´ (op handig wijze hoewel curieus) toch een harde (en daarom dus automatisch stevig ingekleurde) conclusie te trekken en schildert aan ons allemaal zo ongewild een niet mis te verstane karikatuur van zichzelf.