Hollands Kroon – Politieke partijen beloven in aanloop naar de verkiezingen hemel en aarde aan de kiezer, maar lang niet alles wordt vervolgens waargemaakt. Over minder dan een jaar zijn er weer verkiezingen voor de gemeenteraad, tijd om de balans op te maken. De komende maanden analyseren we elke week één partij. Wat is er terechtgekomen van de verkiezingsbeloften? Waar hebben zij zich deze bestuursperiode hard voor gemaakt? Hoe hebben zij gestemd en hoe verhoudt zich dat tot hun verkiezingsprogramma’s van 2022?
De verkiezingen van 2022 brachten de Partij van de Arbeid (PvdA) in Hollands Kroon in de coalitie. Vol idealen en plannen presenteerde de partij haar verkiezingsprogramma. Het verkiezingsprogramma van de PvdA draaide vooral om sociale rechtvaardigheid, cultuur, betaalbaar wonen, goede zorg, duurzaamheid en gelijke kansen voor iedereen. Uit het programma zijn tien duidelijke speerpunten te halen. Zo wilde de partij meer betaalbare woningen, betere zorg voor ouderen en jongeren, verduurzaming van huizen, goed openbaar groen, steun voor kunst en cultuur, bescherming van de natuur, fatsoenlijke huisvesting voor arbeidsmigranten, gelijke kansen voor kinderen en een leefbare dorpsomgeving. Maar hoe ziet de werkelijkheid er in 2025 uit?
Wonen blijft een heet hangijzer
Wonen was het belangrijkste thema van de PvdA. De partij wilde meer startersleningen en zelfbewoningsplicht, maar ook dat bij nieuwe bouwprojecten minstens 30 procent uit sociale huur zou bestaan. Ook moesten er tijdelijke woningen komen voor spoedzoekers, en moest de verkoop van sociale huurwoningen worden gestopt zolang er een tekort is.
In het coalitieakkoord werd deze wens meegenomen. Er kwam een koersdocument wonen, een nieuw grondbeleid en meer ambtenaren om de bouw te versnellen. Daarnaast kreeg de PvdA een wethouder in het college met de portefeuille wonen. In 2024 werd door PvdA wethouder Mark Versteeg een nieuwe woonvisie aan de gemeenteraad voorgelegd. Ook had hij een slimme ‘gereedschapskist’ samengesteld om de woningbouw echt te kunnen aanjagen. De startersleningen zijn inmiddels erg succesvol (59 stuks in 2024) en de zelfbewoningsplicht staat in de uitvoeringsagenda, maar is nog niet tot uitvoering gekomen.
Toch is het woningtekort nog lang niet opgelost en dat komt overwegend door de lange doorlooptijden voor er ergens een woning gebouwd kan worden. Veel jongeren en alleenstaanden wachten nog steeds op een sociale huurwoning. Inmiddels liggen er wel voor ruim 4100 woningen plannen op de plank die in de komende jaren gerealiseerd gaan worden. De opgave is groot en het tempo moet omhoog, zo erkent ook de gemeente ook zelf.
Goede stappen, maar de druk blijft
De PvdA wilde dat iedereen die hulp nodig heeft, die ook snel en goed krijgt. Vooral voor ouderen en jongeren moest de zorg dichtbij huis en betaalbaar blijven. In de praktijk zijn veel stappen gezet. Er is een samenwerking met zorgorganisatie Incluzio en er zijn plannen voor nieuwe woonvormen waar mensen naar elkaar kunnen omkijken zoals een Knarrenhof in Wieringerwerf. Toch is de druk op de zorg hoog. Mantelzorgers en vrijwilligers blijven veel werk verzetten, en de personeelstekorten in de zorg zijn nog lang niet opgelost.
Op het gebied van duurzaamheid wilde de PvdA onder meer hulp voor mensen met een laag inkomen om hun huis te verduurzamen. Ook moesten openbare ruimtes groener worden, en energiearmoede moest bestreden worden. Er zijn ook nieuwe websites en voorlichtingscampagnes gekomen. De gemeente werkt met energieklussers en energiecoaches, doet pilotprojecten en heeft een mooie isolatiebonus van duizend euro, maar de uitvoering gaat ook hier traag. Vooral inwoners met een laag inkomen ervaren nog steeds de gevolgen van hoge energiekosten. De gemeente erkent dat er meer moet gebeuren om verduurzaming voor iedereen mogelijk te maken.
De PvdA wilde een eerlijke economie, met steun voor lokale ondernemers, en fatsoenlijke behandeling van arbeidsmigranten. Werkgevers moesten hun verantwoordelijkheid nemen, en tijdelijke contracten mochten niet de norm worden. In het coalitieakkoord werd afgesproken dat huisvesting voor arbeidsmigranten goed geregeld moet zijn, en dat illegale situaties worden aangepakt. De praktijk is weerbarstig. Er is wel beleid in voorbereiding en er zijn gesprekken met werkgevers, maar toezicht en handhaving blijven lastig. Momenteel wordt er hard gewerkt aan een nieuw beleidskader en bijbehorende beleidsregels.
Gelijke kansen en inclusie
Gelijke kansen, zeker voor kinderen, was een belangrijk doel. De PvdA wilde bijvoorbeeld dat kinderen uit gezinnen met een laag inkomen ook aan buitenschoolse activiteiten kunnen meedoen. Ook moesten nieuwkomers goed begeleid worden. Hier zijn duidelijke stappen gezet. Zo kunnen kinderen uit gezinnen met een laag inkomen sinds 2023 een vergoeding krijgen voor zwemles, en is een team opgestart voor goede inburgering. Ook is een lokale inclusie-agenda vastgesteld om drempels weg te nemen.
Leefbaarheid
De partij benadrukte het belang van kunst, cultuur en sport voor een gezond en verbonden leven. De PvdA wilde meer geld voor cultuur en ondersteuning voor verenigingen. In 2024 werd een cultuurvisie vastgesteld, en er kwam samenwerking met scholen om cultuureducatie te verbeteren. Voor verenigingen kwam een nieuwe regeling om duurzaam te investeren. Ook zijn dorpshuizen beter ondersteund. Maar het blijft lastig om voor alle initiatieven voldoende geld en ruimte te vinden.
Groene wijken, veilige fietspaden en ruimte om te wandelen waren ook speerpunten van de PvdA. In het coalitieakkoord zijn veel van deze doelen opgenomen. Er is inmiddels beleid voor wandel- en fietsroutes, en regels voor het landschap bij nieuwe bouwprojecten. Omdat de gemeente enorm uitgestrekt is en niet alles tegelijk kan gebeuren ervaren inwoners dat nog niet altijd direct in hun eigen buurt.
Conclusie
De PvdA heeft veel van haar idealen weten op te nemen in het coalitieakkoord. En op verschillende terreinen zijn er duidelijke stappen gezet. Maar de praktijk blijkt weerbarstig: niet alles gaat zo snel als gehoopt, en sommige problemen zijn hardnekkiger dan gedacht. Toch is er, zeker op het gebied van wonen, zorg, cultuur en gelijke kansen, wel degelijk beweging. Het komende jaar is het aan de coalitie, en dus ook aan de PvdA, om nog meer van de belofte werkelijkheid te maken. Het stemgedrag van de PvdA laat de afgelopen drie jaar weinig afwijking van het verkiezingsprogramma zien. Regio Noordkop biedt elke fractievoorzitter de mogelijkheid om te reageren op de geschreven analyse.
De reactie van PvdA-fractievoorzitter Sylvia Buczynski is als volgt: “Er is veel in gang gezet. Soms duurt het lang voordat er resultaten te zien zijn. De flexwoningen in Middenmeer waren heel snel gerealiseerd en er zou wat ons betreft veel meer snel – en natuurinclusief – gebouwd kunnen worden. De raadscafés zijn een succes en het is fijn dat er weer een fysieke balie is. Mensen hebben behoefte aan contact; dat er naar ze wordt omgezien. Verenigingen, dorpshuizen en dergelijk spelen een belangrijke rol in de dorpen. Het lukt helaas nog steeds niet om de regeldruk en soms stroperige procedures te verminderen. We moeten alert blijven op dingen die niet goed gaan, deze benoemen en op passende manier oplossen.”
