Den Helder – In het onderwijs neemt vakmanschap steeds meer af, maar het pilotproject Ambacht x Leerling biedt een frisse kijk op deze ontwikkeling. Jongeren uit negen gemeenten in Noord-Holland Noord hebben het afgelopen halfjaar de handen uit de mouwen gestoken, samen met ambachtslieden, kunstenaars en erfgoedprofessionals. Dit initiatief maakte het mogelijk om tastbare projecten te realiseren waarin hoofd, hart en handen samenkomen. De deelnemers ontdekten niet alleen de waarde van traditioneel vakmanschap, maar ook hun eigen talenten. De feestelijke afsluiting vond plaats op 25 juni 2025 in de Artfarm in Heerhugowaard.
Ambacht x Leerling heeft als doel jongeren opnieuw in contact te brengen met het creëren en het werken met de handen, onder begeleiding van ervaren makers en kunstenaars. Het project biedt hen inzicht in de geschiedenis van hun omgeving en toont aan dat ambacht vandaag de dag nog steeds relevant en creatief is én toekomst heeft. De lokale aanpak, waarbij elke gemeente zijn eigen invulling gaf, toonde dat leren over ambachten niet gebonden is aan een vast format om impact te hebben.
Tijdens de feestelijke eindpresentatie in de Artfarm, geopend door wethouder John Does van de gemeente Dijk en Waard, werden de resultaten van de projecten gepresenteerd. De wethouder prees de samenwerking op het gebied van cultuur binnen Noord-Holland Noord en de diverse en verrassende uitkomsten van de projecten. Bezoekers konden de expositie bekijken, die het maakproces en de eindresultaten per gemeente belichtte. Vanaf 1 juli zijn de foto’s van de uitvoering te bezichtigen in het gemeentehuis van Dijk en Waard (Parelhof 1, Heerhugowaard).
Lokale geschiedenis
Elke gemeente gaf een unieke invulling aan het project, geïnspireerd door lokale geschiedenis en ambachten. De rode draad was het verbinden van jongeren met traditioneel vakmanschap en de waarde van maken. In Den Helder werd bijvoorbeeld een traditionele visrokerij gerealiseerd, terwijl in Alkmaar drukkunst werd beoefend. Op Texel bouwden de jongeren een houten boot en in Heiloo stonden houtbewerking en klei centraal. In Schagen lag de focus op agrarisch vakmanschap.
De pilot is een stap om jongeren kennis te laten maken met de rijke cultuur van Noord-Holland Noord, dat sinds een jaar officieel erkend is als landelijke cultuurregio. Gemeenten en culturele organisaties streven ernaar om binnen deze regio kunst, cultuur en erfgoed sterker zichtbaar te maken. Het regionale cultuurprofiel NHN ‘Zee van ruimte, land vol cultuur’ vormt de basis van dit succesvolle pilotproject.
Visserij
In Den Helder versterkt het project de lokale cultuur door jongeren te betrekken bij ambachten zoals visserij en houtbewerking. Onder begeleiding van houtbewerker Jan Glazema maakten jongeren uit de Visbuurt kennis met de echte ambachten. Het programma, georganiseerd door Jongerenwerk MEE & de Wering en Triade, omvatte onder andere een bezoek aan de Oude Visafslag, waar Bert de Groot de jongeren vertelde over de rauwe vissersrealiteit.
De jongeren kregen de kans om zelf aan de slag te gaan met vissen, het bouwen van een rookkast van hout en het roken van verse vis. Dit alles vond plaats in de Medemblikkerloods op Willemsoord, een plek waar de traditie van ambachtelijk werken nog steeds zichtbaar is. Door actief de wijk in te gaan, creëerden Glazema en Mee & de Wering niet alleen een leerzaam programma, maar ook verbinding en vertrouwen in de gemeenschap en in de eigen vaardigheden. Ambacht x Leerling toont aan hoe krachtig leren met de handen kan zijn, vooral in een stad met een rijke maritieme geschiedenis zoals Den Helder.
