
Den Helder – Vincent van den Born, PVV-Kamerlid en fractievoorzitter in Den Helder, ligt onder vuur vanwege zijn onzichtbaarheid in Den Haag. Niet alleen landelijke media hebben de pijlen op Van den Born gericht, ook binnen de Tweede Kamer wordt kritiek geuit op het ‘spook-Kamerlid’. Hoewel een deel van de fractievoorzitters uit Den Helder ook graag zou zien dat Van den Born meer zichtbaar is, neemt het merendeel het op voor de PVV’er. Dit doet hem goed, zo laat hij weten in een reactie.
Vincent van den Born is sinds 2018 gemeenteraadslid en fractievoorzitter van de PVV in Den Helder. Na de historische verkiezingswinst van de PVV eind 2023 belandde hij in de Tweede Kamer. Van den Born trad hiermee in de voetsporen van CDA’er Harmen Krul, die eerder dat jaar de Helderse raadzaal inruilde voor de Tweede Kamer. In tegenstelling tot Krul, behield Van den Born echter zijn raadszetel. Sinds zijn beëdiging als Tweede Kamerlid heeft de PVV’er wel bijna de helft van de raadsvergaderingen in Den Helder gemist. Van de negentien vergaderingen was hij er maar bij elf aanwezig.
Krul heeft mensen uit Den Helder en omgeving het gevoel gegeven dat het nut heeft om iemand uit de regio in de Tweede Kamer te hebben. Zo heeft hij ervoor gezorgd dat de renovatie van de Kooybrug op het laatste moment werd uitgesteld, zodat ondernemers zich beter konden voorbereiden op de gevolgen van de werkzaamheden. Daarnaast vraagt hij regelmatig aandacht voor vuurtoren de Lange Jaap. Van den Born is na verloop van tijd ook op gaan vallen als Kamerlid uit de Noordkop, maar niet in positieve zin. Hij heeft tot op heden namelijk nog geen enkel debat gevoerd en nul vragen of wetsvoorstellen ingediend.
Zelf heeft Van den Born aangegeven dat hij binnen de PVV actief is als liaison, wat betekent dat hij zich bezighoudt met externe contacten van de fractie, zoals lokale PVV-afdelingen. Critici hebben daar echter geen boodschap aan. Zijn afwezigheid wordt regelmatig aangekaart door landelijke media. Hoe langer Van den Born ‘onzichtbaar’ is in Den Haag, hoe feller de kritiek wordt. Deze week ging Powned met draaiende camera in het gebouw van de Tweede Kamer op zoek naar de ‘spoorloze’ Van den Born en diende de SP een motie in om ‘spook-Kamerleden’ als Van den Born onder de loep te nemen. Hoe kijken zijn collega-fractievoorzitters uit Den Helder hiernaar?
Harmen vs Vincent
Het verschil tussen Harmen Krul en Vincent van den Born als (lokale) volksvertegenwoordigers wordt door meerdere fractievoorzitters uit Den Helder opgemerkt. “Ik ben heel blij met Harmen en hoe hij keer op keer onderwerpen die voor onze stad en regio belangrijk zijn aankaart. Ik had gehoopt dat we met een tweede Kamerlid uit Den Helder, zelfs iemand van de grootste partij, de stad echt op de kaart zouden zetten in Den Haag. Helaas gebeurt dat niet, het is vooral heel stil. Hopelijk weet hij snel zijn rol op te pakken, want de stad rekent wel op hem”, zegt CDA-fractievoorzitter Edwin Krijns.
“Harmen in de Tweede Kamer is goed voor de regio, van Vincent kan ik dat niet zeggen”, is het korte oordeel van Marije Boessenkool (GroenLinks). Ook Dina Polonius van de ChristenUnie vindt dat Van den Born meer inzet voor Den Helder kan tonen. “Op dit moment is dat niet zicht- of voelbaar”, licht zij toe. Harrie van Dongen (Stadspartij Den Helder) is weliswaar voorzichtig met het trekken van conclusies, maar zijn gevoel rijmt met bovenstaande. “Harmen toont echt aan dat het een meerwaarde kan hebben als je iemand vanuit de regio in de Tweede Kamer hebt zitten, maar van Vincent heb ik dat nog niet gezien. Misschien doet hij heel veel nuttig werk achter de schermen hè, dat weet ik natuurlijk niet”, zegt hij.
(On)zichtbaarheid
Meerdere lokale fractievoorzitters benadrukken dat het moeilijk en/of oneerlijk is om van buitenaf een oordeel te vellen over de rol die Van den Born binnen de PVV vervult. Zo stelt Kees Bazen van de fractie Samen Actief: “Het werk hoeft niet altijd voor de bühne uitgevoerd te worden, stille diplomatiek is ook belangrijk. Ik ben ook vaak in gesprek met ambtenaren en leden van het college.” De aanwezigheid bij vergaderingen zegt nog niets over de effectiviteit van de volksvertegenwoordiger, vindt Bazen. “Laten we Vincent het voordeel van de twijfel geven. Misschien heeft hij het korte lijntje met PVV-minister Faber wel gebruikt om ervoor te zorgen dat het aantal asielopvangplaatsen in de Kop van Noord-Holland niet uitgebreid wordt. Wie weet.”
Ook fractievoorzitter Sylvia Hamerslag (Behoorlijk Bestuur) komt op voor Van den Born. “Dat hij niet zichtbaar is, betekent niet dat hij niks doet. Lokaal zie je ook dat het ene raadslid meer woordvoering heeft dan de ander, maar dat wil niet zeggen dat diegene achter de schermen niks doet. De fractie van het CDA is op dit moment veel kleiner in de Tweede Kamer dan de PVV, dus het is logisch dat Harmen vaker in beeld is”, zegt zij. De fractievoorzitter van Behoorlijk Bestuur vindt het pijnlijk om te zien hoe Van den Born aangepakt wordt. “Ik weet niet wat hij doet. Daar heb ik geen zicht op, maar om iemand zijn hoofd dan zo op het hakblok leggen, gaat mij te ver. Het is een hetze aan het worden en dat vind ik best gevaarlijk”, aldus Hamerslag.
Hamerslag benadrukt tevens dat het aan de PVV zelf is om de taken binnen de fractie te verdelen: “Als zij het goed vinden dat Vincent achter de schermen bezig is, wie zijn wij dan om daar wat van te vinden.” De fractievoorzitter van de VVD Den Helder, Henriëtte Weerstand-Slot, sluit zich aan bij deze woorden: “Het is aan elke fractie om hun werk naar eigen inzicht in te vullen. Bij de VVD vinden we het belangrijk dat volksvertegenwoordigers zichtbaar zijn. Zichtbaarheid kan natuurlijk wel op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Uiteindelijk is het aan de kiezer om te beoordelen of een Kamerlid voldoende invulling geeft aan zijn functie.” Ook Stefan Milatz (D66) vindt dat het aan de kiezer is om een oordeel te vellen. Daarbij zegt hij wel: “Ik kan me niet voorstellen dat je je als inwoner hierdoor vertegenwoordigd voelt.”
Een goede collega
Het vertrouwen van bepaalde fractievoorzitters in Van den Born komt voort uit de fijne samenwerking die zij binnen de gemeente Den Helder met hem ervaren. Zo vertelt fractievoorzitter Carlo Assorgia (Beter voor Den Helder) dat hij bijna dagelijks overleg voert met Van den Born als oppositiepartner in de lokale politiek. “Ik heb veel contact met Vincent over lokale onderwerpen als veiligheid, openbare ruimte en het asielbeleid in de regio, maar ook over landelijke onderwerpen. In Den Haag doet hij veel interne zaken voor de PVV. Die mensen heb je nodig, want dat is uiteindelijk het meeste werk. Dat hebben wij ook in onze fractie. Je ziet altijd mijn gezicht tijdens de woordvoering, maar daar wordt hard aan gewerkt door mensen die mij adviseren”, zegt Assorgia.
Ook VVD’er Weerstand-Slot ziet Van den Born vooral als een goede collega. “In mijn ervaring is Vincent een makkelijk benaderbare collega die goed te bereiken is wanneer nodig”, zegt zij. Michel Pastoor, fractievoorzitter van de lokale partij Fractie Pastoor, vertelt dat hij drie maanden geleden met zijn fractie bij Van den Born op bezoek is geweest in Den Haag. “Daar hebben we goede gesprekken gevoerd. Ik kan hem sowieso altijd bellen. Gevoelsmatig kan het dus zo zijn dat iemand niet belangrijk lijkt, maar in de werkelijkheid kan dat heel anders zijn”, aldus Pastoor. D66’er Milatz twijfelt als collega ook niet aan de werkethos van Van den Born: “Ik denk dat hij zelf heel graag zou willen, maar dat hij door partij-orders op stal moet blijven.”
Openheid van zaken
Jan de Leeuw, fractievoorzitter van de PvdA in Den Helder, vindt het vooral jammer dat Van den Born telkens zo negatief in het nieuws komt en zou daarom graag zien dat de PVV’er de stilte doorbreekt. “Ik kan natuurlijk niet zien waar hij zoal mee bezig is, maar als hij echt inhoudelijk bezig is dan zou het fijn zijn als hij daar openheid van zaken in geeft”, aldus De Leeuw. Die openheid van zaken is door Regio Noordkop meermaals aan Van den Born gevraagd, waarna hij aangaf daar niets over kwijt te kunnen. Op dit artikel geeft hij echter wel een inhoudelijke reactie.
Zijn reactie op bovenstaande is als volgt: “Ik vind het heel goed om te horen dat meerdere collega-fractievoorzitters de samenwerking met mij als fijn ervaren en dat er veel vertrouwen is. Dit is ook wederzijds. Ik heb bij onze jarenlange samenwerking een bijzonder goed gevoel. Precies zoals Carlo Assorgia aangeeft, hebben wij bijna dagelijks overleg over verschillende lokale onderwerpen maar ook landelijke. We hebben eerder veel samengewerkt op onderwerpen als veiligheid, openbare ruimte, maar zeker ook asiel. Dat zijn belangrijke onderwerpen in Den Helder. Fractie Pastoor was enige maanden terug te gast bij mij in Den Haag en we hebben zeker goede gesprekken gevoerd. Mooi dat zij dit als fractie ook zo hebben ervaren. We houden de lijntjes kort.”
Het is begrijpelijk dat er kritiek komt op de beperkte zichtbaarheid van een Kamerlid, zeker wanneer de verwachtingen hoog liggen na een verkiezingswinst. Tegelijkertijd is het belangrijk om te erkennen dat politiek niet alleen draait om wat zichtbaar is voor het publiek. Achter de schermen wordt vaak veel werk verzet, en niet elke rol vereist continue media-aandacht.
Toch hebben kiezers het recht om te weten wat hun volksvertegenwoordiger precies doet, zeker als er twijfel bestaat over zijn impact. Openheid over werkzaamheden kan helpen om de kritiek te nuanceren en vertrouwen te behouden. Het is daarom verstandig dat Vincent van den Born duidelijker communiceert over zijn bijdrage, zodat het beeld van ‘onzichtbaarheid’ plaats kan maken voor een beter begrip van zijn rol binnen de fractie en in Den Haag. Uiteindelijk zal het aan de kiezer zijn om te bepalen of deze invulling van het Kamerlidmaatschap voldoende is.