Den Helder – De Jongerenadviesraad (JAR) kan opgelucht ademhalen: Een voorstel van GroenLinks, Samen Actief en de Stadspartij om te verbieden dat leden van de JAR niet ook lid van een raadscommissie of ander politiek orgaan mogen zijn haalde maandagavond net geen meerderheid. Daar ging wel een felle discussie aan vooraf: Het CDA en Beter voor Den Helder noemden het voorstel van de drie partijen onder andere ‘schandalig’ en ‘diep triest’. Volgens de initiatiefnemers is het echter van belang om de integriteit van de jongeren te beschermen. Nu is er volgens hen sprake van een schijn van belangenverstrengeling.
Zen Schrieken, covoorzitter van de JAR, sprak de raad voorafgaande aan de beraadslaging toe. Met hem op de publieke tribune zaten twee andere leden van de jongerenraad, waaronder Joris Schutte. Schutte was in zekere zin de ‘elephant in the room’, de discussie ging om hem. Hij is namelijk naast zijn vrijwilligerspositie bij de JAR ook commissielid voor Beter voor Den Helder. Een dubbelfunctie die volgens een aantal partijen niet wenselijk is. Tijdens de raadscommissie van twee weken geleden, toen een evaluatie van de JAR op de agenda stond, maakten GroenLinks en Samen Actief dit al kenbaar. De Stadspartij heeft zich uiteindelijk bij hen aangesloten. Tezamen schreven ze een amendement.
Schrieken wees de raad er in zijn betoog op dat de JAR juist verlegen zit om leden. Een dergelijk verbod zou de aanwas nog verder doen afnemen. Daarnaast hebben de jongeren zelf ook al maatregelen genomen om de schijn van belangenverstrengeling tegen te gaan: Leden die bij een politieke partij zitten mogen bijvoorbeeld niet in het dagelijks bestuur van de JAR. Daarnaast zien de leden zichzelf als vertegenwoordigers van de Helderse jongeren en verzamelen zij als het ware de meningen van hun leeftijdsgenoten. Hun persoonlijke mening is daarin ondergeschikt. De functie van de JAR als kweekvijver voor de lokale politiek zou volgens Schrieken onder druk komen te staan als het amendement van de drie partijen werd aangenomen.
Schijn van belangenverstrengeling
Toch kregen Samen Actief, GroenLinks en de Stadspartij ook bijval. In haar betoog probeerde GroenLinks fractievoorzitter Marije Boessenkool dan ook duidelijk te maken dat zij de jongeren nergens van wil beschuldigen. Echter, zoals ook de eis is bij de adviesraad voor het sociaal domein, zijn adviesfuncties nu eenmaal onverenigbaar met een politieke rol, zo oordeelt zij: “De onafhankelijkheid is niet meer evident”, aldus Boessenkool. De JAR kan volgens haar nog steeds prima als kweekvijver functioneren, alleen wanneer iemand start als commissielid moet hij of zij wel uit de jongerenraad stappen. Een prima volgorde, zo oordeelde ook VVD fractievoorzitter Henriëtte Weerstand-Slot.
De PvdA, de ChristenUnie en twee leden van de VVD stemden dan ook voor het amendement. Volgens Weerstand-Slot is de intentie niet om de JAR leden aan banden te leggen, maar om ze te beschermen. Ook Fractie Pastoor was het daarmee eens. Die partij deed daarnaast het voorstel om het amendement van de drie partijen zo aan te passen dat Schutte, het enige huidige lid met een dubbelfunctie, wel zijn periode zou mogen afmaken. Dit idee werd onder andere door de ChristenUnie en de PvdA overgenomen. “De leden mogen niet de dupe worden van een fout door de raad”, aldus Jan de Leeuw van laatstgenoemde partij. De PVV was her hier niet mee eens. Raadslid Frank Feeburg zei dat de raad de JAR beter het vertrouwen kan geven, in plaats van met dit soort amendementen komen.
“Schandalig”, “diep triest”
Edwin Krijns, fractievoorzitter van het CDA, was het hier roerend mee eens: “GroenLinks heeft een probleem verzonnen dat er niet is.” Hij noemde het amendement schandalig: “Als je een manier zoekt om initiatief stuk te slaan hebben we dat hier gevonden. Omdat we bang zijn dat er iets mis gaat, of omdat we ons bedreigd voelen knippen we maar alle lijntjes door. Dat is een ongezonde reactie.” Boessenkool vroeg Krijns daarop of hij hetzelfde zegt over de adviesraad voor het sociaal domein, waarvoor wel een verbod op dubbelfuncties geldt. Volgens Krijns is die vergelijking niet terecht, omdat de JAR specifiek bedacht is als kweekvijver voor politiek talent.
Marinus Vermooten van Samen Actief zei daarop dat partijen hun eigen kweekvijvers kunnen ontwikkelen. Hij had daarnaast een krantenartikel uit 2005 meegenomen waarin de huidige wethouder Fotigui Camara zelf nog lid was van de JAR. Toen zou de organisatie hebben gezegd dat zij niks te maken wilde hebben met politieke partijen. Het college liet die opmerking van 18 jaar geleden voor wat het was en gaf de politieke discussie nu aan de raad. Tijdens de eerdere commissievergadering zei Camara echter wel de JAR te steunen in haar standpunt. Daarnaast benadrukte hij dat er geen juridische bezwaren zijn tegen de dubbelfuncties.
D66 gaf aan het oordeel aan de JAR zelf over te laten. Volgens fractievoorzitter Stefan Milatz hebben de jongeren er overduidelijk al over nagedacht en zijn er al voldoende maatregelen in stand. Ook Sylvia Hamerslag van Behoorlijk Bestuur beargumenteerde dit: “We moeten het toejuichen dat JAR leden ook commissielid willen worden. Leren over belangenverstrengeling hoort daar ook bij. In de raad krijg je daar ook mee te maken en wordt er ook verwacht dat je daar een afweging in maakt. Dat hoort bij het politieke proces en de jongerenadviesraad is nu eenmaal politiek.”
Ook Carlo Assorgia van Beter voor Den Helder was erg verbolgen over het ingediende amendement. Volgens hem luisteren de voorstanders onvoldoende naar de JAR leden zelf: “Hen wordt hier de schijn van belangenverstrengeling in de schoenen geschoven. Jullie moeten eens uitgaan van vertrouwen, dat na vanavond hopelijk niet onherstelbaar beschadigd is. Ik vind het diep triest.” Harrie van Dongen van de Stadspartij hechtte daar weinig waarde aan: “Dat komt jou wel goed uit”, zei hij verwijzende naar Assoriga’s partijgenoot Schutte.
Net aan verworpen
De stemming over het amendement werd uiteindelijk nog erg spannend voor de JAR leden op de publieke tribune. Alleen omdat VVD raadslid Kees Visser in tegenstelling tot zijn partijgenoten tegen het amendement stemde werd het verworpen met 15 stemmen tegen en 13 stemmen voor. Volgens Visser werd er door de indieners van het amendement uit principiële overwegingen met een kanon op een mug geschoten. Hij bood aan de aanwezige leden zelfs zijn excuses aan, voor een debat dat in zijn ogen leek op een sketch van Kees van Kooten en de op dezelfde dag overleden Wim de Bie. Burgemeester Jan de Boer bedankte voormalig wethouder Visser op gepaste wijze voor zijn inbreng: “Ik wilde zeggen ‘bedankt wethouder Hekking’, maar dat waren andere tijden.”
