Noordkop – Een uitbreiding van het aantal raadsleden is volgens de leden van de gemeenteraden in Den Helder en Hollands Kroon niet nodig. Dat blijkt uit reacties van de lokale volksvertegenwoordigers op een brief die de gemeenteraden van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht eerder dit jaar stuurden naar de minister van Binnenlandse Zaken. In die brief vragen zij aandacht voor de werkdruk die raadsleden ervaren. Volgens de vier grote steden staat de lokale democratie onder druk omdat het uitoefenen van taken steeds meer tijd van raadsleden vraagt, maar raadsleden uit de Noordkop blijken daar een stuk minder last van te hebben.
“Werkdruk ervaren is iets heel persoonlijks, denk ik”, zegt Mirko Hruska, raadslid voor de VVD in Hollands Kroon. Die uitspraak rijmt met de verschillende antwoorden van de raadsleden op de vraag of zij een (te) hoge werkdruk ervaren. Zo geven een aantal raadsleden met een fulltime baan aan deze werkdruk wel te ervaren, terwijl anderen zeggen het raadswerk goed kunnen combineren met hun ‘gewone’ werk. Ook de grootte van de fractie blijkt verschil te maken voor de mate van ervaren werkdruk. In een grotere fractie kunnen raadsleden opgaven en taken verdelen of zich beperken tot één portefeuille. Daarnaast geeft bijvoorbeeld Marcel Karhof (Behoorlijk Bestuur, 4 zetels in Den Helder) aan dat zij “uitstekend functionerende” fractieondersteuners hebben.
Echter, het heeft ook met ambitie te maken. De raadsleden die aangeven een hoge werkdruk te ervaren, zijn dan ook minimaal 20 uur per week bezig met het raadswerk. Daarentegen zijn er ook raadsleden uit Hollands Kroon en Den Helder die zeggen zes tot twaalf uur in de week te besteden aan werkzaamheden voor de raad. Onder deze werkzaamheden valt het lezen van dossiers en voorbereiden van vergaderingen, maar ook contacten onderhouden en praten met journalisten. Het verschil in ambitie/inzet wordt door de raadsleden onderling ook opgemerkt.
Meer raadsleden?
Een voorstel dat door de gemeenteraden uit de Randstad in de brief gedaan wordt om de werkdruk te verminderen, is een uitbreiding van het aantal raadsleden voor grote gemeenten. Hier voelen de raadsleden uit de Noordkop echter niets voor. Volgens Lars Ruiter van Onafhankelijk Hollands Kroon levert dit geen winst op. “Ieder raadslid zal zich moeten inlezen in de dossiers.” Ook fractievoorzitters Marije Boessenkool (GroenLinks Den Helder) en Jip Pankras (Senioren Hollands Kroon) zien het hebben van meer collega’s niet als een verbetering. “Het gaat mij meer om de kwaliteiten”, zegt Pankras. Boessenkool: “Je wilt je toch goed laten informeren en of je nu met meer of minder mensen bent, je moet aanwezig zijn bij vergaderingen.”
Ook demissionair minister Binnenlandse Zaken Hugo de Jonge verwacht niet dat een uitbreiding van het aantal raadsleden de hoge werkdruk oplost. De minister vindt dat gemeenteraden hun werk ook anders kunnen organiseren. Hij ziet meer heil in ambtelijke ondersteuning van lokale volksvertegenwoordigers en de inzet van burgerraadsleden. “Dat is de facto natuurlijk een uitbreiding van het aantal gemeenteraadsleden”, aldus De Jonge. Raadslid Lars Ruiter vindt ambtelijke ondersteuning van de raadsleden, zoals het college dat al heeft, een goed idee.
Andere voorstellen
Raadsleden ontvangen een vergoeding voor het raadswerk, plus een vast bedrag aan onkostenvergoeding. Een ander voorstel dat de vier grote gemeenteraden doen in hun brief is het verhogen van deze vergoeding. “Als de raadsvergoedingen hoger zouden zijn, zouden raadsleden minder betaald werk ernaast hoeven te doen”, schrijven zij. Enerzijds wordt dit voorstel goed ontvangen door de raadsleden uit de Noordkop, zo kunnen raadsleden bijvoorbeeld één dag minder gaan werken. Anderzijds vrezen sommige raadsleden dat (kandidaat) raadsleden het dan gaan doen voor het geld. “Ik zit er niet voor de vergoeding en dat is ook niet mijn motivatie om de politiek in te gaan, het moet geen verdienmodel worden”, zegt Pieter de Jong, raadslid in Hollands Kroon.
Wat door meerdere raadsleden uit Den Helder wordt voorgesteld om het raadswerk wat beter te organiseren, is de werkzaamheden allemaal op één dag in te plannen. In dat geval zouden werkbezoeken, informatieavonden en vergaderingen bijvoorbeeld altijd plaatsvinden op de maandag. Marije Boessenkool: “Door één politieke dag in de week te plannen is er duidelijkheid en het schept ruimte. Dan heb je wel een volle dag, maar de rest van de week is dan vrij of in ieder geval rustig.” Ook Marcel Karhof ziet dit wel zitten. “Dan zou ik de maandag geheel vrijmaken voor raadgerelateerde zaken”, zegt hij.
Ik heb raads- en commissie werk 4 jaren in mijn uppie gedaan. Kwam toen tot de ontdekking dat een meerderheid aan raadsleden zich beperkte tot handopsteken bij stemmingen en geen notie hadden van de betekenis van de voor hen liggende stukken. Er waren toen ongeveer 6 raadsleden die de begroting en de jaarrekening begrepen. Verder werden voorgestelde maatregelen nimmer op haalbaarheid getoetst. Tenslotte werd de business case ingevoerd. Dit is een misleidend verhaal dat de haalbaarheid van een plan moest bewijzen. Tegenwoordig wordt dit een model genoemd. De waarde daarvan wordt bepaald door de prutsers die ze maken. Een toets aan de werkelijkheid valt altijd negatief uit !
Dank voor uw toelichting. De zegswijze “niet gehinderd door enige kennis van zaken….” is hier dus van toepassing.