Kop van Noord-Holland – De financiële positie van gemeenten in de Noordkop is in 2021 ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van het jaar daarvoor. Dat blijkt uit de jaarlijkse financiële benchmark gemeenten door BDO. Landelijk gezien schrijven een stuk meer gemeenten weer zwarte cijfers, maar door krapte op de arbeidsmarkt en een relatief late uitkering door het Rijk zijn er zorgen over de manier waarop het geld is ingezet.
Bij de benchmark maken de onderzoekers van BDO gebruik van de financiële kerngetallen van alle Nederlandse gemeenten, zoals de begroting en de jaarrekening. Vervolgens trekken zij conclusies over zaken als de solvabiliteit, de gemeentelijke schulden, de exploitatieruimte en de belastingcapaciteit. Elke gemeente krijgt vervolgens een rapportcijfer. De cijfers van 2021 zijn gemiddeld hoger dan die van 2020. Den Helder krijgt een 7 (vorig jaar een 8), Hollands Kroon en Texel blijven op een 9 en Schagen houdt haar 8. Ongeveer 80 procent van de Nederlandse gemeenten schreef in het jaar van de meest recente BDO benchmark zwarte cijfers.
De gemeenten in de Noordkop gaan tegen de trend in: Hun financiële positie verslechterde iets ten opzichte van een jaar eerder. Dat was in 2020 ook het geval, ten opzichte van 2019. De rapportcijfers blijven echter nog steeds ruim voldoende en ook Den Helder kleurde dit keer groen op het kaartje van BDO. De solvabiliteit, de balans tussen het vreemd vermogen en het eigen vermogen, zit volgens BDO in de havengemeente onder de gezonde grens van twintig procent. In Hollands Kroon is dit cijfer ruim het dubbele en juist erg gezond.
Zorgen over slagkracht
Hoewel de gemeentelijke financiën er landelijk dus beter uit beginnen te zien zijn er wel degelijk zorgen. Volgens Rob Bouman van BDO is nuancering van de positieve cijfers daarom belangrijk. Want, hoewel gemeenten vaker geld overhouden, is dit niet altijd een goed teken. Uit gesprekken met onder andere wethouders en ambtenaren blijkt dat de positieve resultaten in sommige gevallen ook te wijden zijn aan bepaalde obstakels die het uitgeven van geld belemmeren.
Zo is er voor gemeenten in 2021 veel geld beschikbaar gekomen in de septembercirculaire. Dat is laat in het jaar, waardoor zij lastig kunnen bijsturen. Bouman stelt dan ook dat gemeenten te afhankelijk zijn van de landelijke overheid. De onzekerheid over de gemeentelijke uitkering houdt investeringen tegen en is daarom schadelijk Daarnaast zijn projecten niet doorgegaan vanwege corona en de stijgende grondstofprijzen. Als laatste zijn er grote personeelstekorten: Gemeenten hebben soms niet de personele slagkracht om hun financiële middelen op de juiste manier in te zetten.
Van alle gemeenten scoren slechts vijf een onvoldoende. Dat zijn Groningen, Barneveld, Bodegraven-Reeuwijk, Vlieland en Eemnes. Het slechtste cijfers is voor Bodegraven-Reeuwijk, die gemeente krijgt als rapportcijfer een 4.
