Den Helder – De Bethelkerk in Den Helder was maandagavond het podium voor een bijeenkomst over de Kerkenvisie, die nog steeds in de maak is. Wethouder Heleen Keur sprak een openingswoordje, waarin zij het belang van de kerkelijke gemeenschap van Den Helder benoemde. Twee medewerkers van adviesbureau MOOI Noord-Holland gaven een toelichting over de stand van zaken over de Kerkenvisie, die wanneer het af is perspectief moet bieden over de toekomst van de religieuze gebouwen in Den Helder.
Sluiten, slopen, of hergebruiken?
Ongeveer 25 belangstellenden waren maandagavond aanwezig bij de bijeenkomst. Het was vooral een uitnodiging tot gesprek, volgens wethouder Heleen Keur. de Kerkenvisie wordt namelijk opgesteld door middel van intensieve samenwerking met de verschillende kerkgenootschappen. Zij vond het daarom wel jammer dat de groep in de Bethelkerk niet heel divers was. Er waren vooral mannen aanwezig. De locatie was wel goed gekozen volgens Keur. Deze is namelijk een goed voorbeeld van hoe het in Den Helder soms gaat met de gebouwen: De kerk zat namelijk eerst in de binnenstad en moest verhuizen voor de komst van de Kroonpassage. Maar, inmiddels moet deze ook alweer wijken voor iets nieuws.
De naam Kerkenvisie is overigens voor het gemak gekozen, het gaat over alle gebedshuizen, dus ook moskeeën en de hindoetempel. In totaal zijn dat er in Den Helder 37. Daarvan hebben 29 meegedaan aan het onderzoek rondom de Kerkenvisie. 8 wilden er niet meedoen. Het doel van het onderzoek is om in kaart te brengen wat de behoeften en wensen zijn van de gemeenschappen. Zo kan in de uiteindelijke visie iets worden gezegd over de toekomst van de kerkgebouwen: Welke blijven er bestaan, welke krijgen een andere invulling en welke kunnen er wellicht gesloopt worden?
Leegstand
Veel religieuze genootschappen kijken uit op leegstand. De omvang van de groep neemt af en er zijn onvoldoende financiële middelen beschikbaar om de gebouwen te onderhouden. In sommige gevallen worden deze verkocht en krijgen zij een andere invulling. Onderzoekers van MOOI Noord-Holland valt het op dat veel van deze oude kerkgebouwen in Den Helder een woonbestemming krijgen. Volgens Sander van Alphen, medewerker aan het project, is het nog maar de vraag of dit wenselijk is. Zo verliezen de gebouwen wel hun publieke functie. Leegstand is echter ook geen optie, dus een geschikte invulling vinden die ook nog eens een publieke functie heeft is lastig.
Het aanbod aan religieuze gebouwen blijkt in Den Helder heel divers te zijn. Verschillende geloofsovertuigingen hebben allemaal hun eigen gebouw. De Annie Romein-Verschoorlaan is volgens de onderzoekers van MOOI Noord-Holland echt uniek in Nederland. Hier zijn 7 kerkgebouwen op een stuk van een paar honderd meter te vinden, waaronder een hindoetempel en een moskee. Daarbij komt dat de kerkgebouwen in Den Helder relatief jong zijn en over het algemeen bovengemiddeld goed onderhouden. Deze twee zaken kunnen natuurlijk met elkaar in verband staan.
Iedere kerk is anders
Er zijn grote verschillen tussen de behoeften van de verschillende kerkgenootschappen, zo maakte ook een aantal van de aanwezigen kenbaar. Waar het bestuur van een historische kerk veel meer bezig moet zijn met onderhoud aan de huisvesting is dit voor een ander genootschap helemaal niet zo van belang. Daarnaast is de waarde die men hecht aan het gebouw relatief: Volgens één aanwezige is de kerk niet het gebouw maar de mensen die er in zitten. Het hebben van een monumentele status, wat ongeveer de helft van de kerken in Den Helder heeft, is vaak nog een extra last voor veel kerkbesturen. Het brengt aanvullende kosten met zich mee, die lang niet volledig gedekt kunnen worden uit de subsidiepotjes van de gemeente.
Daarbij kan het volgens Marrit van Zandbergen, architectuurhistoricus bij MOOI Noord-Holland, natuurlijk ook enorm van waarde zijn, zo’n historisch gebouw. Het is daarom van belang dat er wordt nagedacht over manieren om deze te behouden. Zij vroeg dan ook vooral de aanwezigen om met elkaar in gesprek te gaan, wat maandagavond ook gebeurde in de vorm van een aantal werksessies. Samenwerking en het delen van kennis is volgens Van Zandergen erg belangrijk. De gemeente kan niet alle genootschappen ondersteunen en deze moeten dus voor een groot deel zelfvoorzienend zijn. De komende maanden wordt nog verder gewerkt aan het visiedocument.
