Sluitende begroting voor 2024, bezuinigingen met frisse tegenzin vooruit geschoven

Den Helder – De gemeenteraad heeft woensdagavond de voorgestelde begroting voor 2024 aangenomen. Voor volgend jaar zijn geen bezuinigingen nodig en ligt er nu een sluitende begroting, maar voor de komende jaren is dat niet het geval. De gemeenteraad heeft het college meermaals opgedragen ook een sluitende meerjarenbegroting in te dienen. Het college heeft hier echter meer tijd voor nodig. Hoewel dit voor Fractie Pastoor reden was om, net als Behoorlijk Bestuur en Samen Actief, tegen de begroting te stemmen, is een meerderheid van de raad er mee akkoord gegaan. De begrotingswijzigingen voor de jaren 2025-2027 worden op een later moment behandeld.

In totaal zijn vijf moties en zes amendementen ingediend tijdens de behandeling van de begroting. Omdat het pakket aan mogelijke bezuinigingen en dus het debat daarover nog even op zich laat wachten, waren de raadsleden snel uitgepraat. Burgemeester De Boer, voorzitter van de gemeenteraad, bekrachtigde drie uur eerder dan gepland de begroting voor 2024 met een tik van de hamer.

Investeringen 2024
De gemeente blijft investeren in winkelcentra, culturele- en sportvoorzieningen, en de nodige voorzieningen om het gebruik van de fiets in de stad te stimuleren. Ook het opknappen van de kades van het Helders Kanaal is opgenomen in de begroting. Verder zet de gemeente in op de leefbaarheid in kwetsbare buurten en wijken, met name de Visbuurt, tuindorp-Oost en delen van Nieuw Den Helder.

Volgend jaar besteedt de gemeente onder meer € 300.000,- aan armoedebestrijding, € 800.000,- aan de renovatie van sporthal Quelderduyn, € 900.000,- aan bureaukosten voor Zeestad en € 750.000,- aan gevelrenovaties rond het Julianaplein en Marsdiepplein. Ook stelt de gemeente Den Helder in 2024 € 500.000,- beschikbaar voor de realisatie van de Seasaw en € 600.000,- voor Stichting De Nollen. De totale omvang van de gemeentelijke begroting in 2024 bedraagt ongeveer 255 miljoen euro.

De fractie Behoorlijk Bestuur stelde met haar amendementen voor om de bedragen voor Quelderduyn, Zeestad, de Seasaw en De Nollen uit de begroting te schrappen. Volgens de grootste oppositiepartij heeft de gemeente deze financiële middelen zelf nodig, vooral met het oog op het toekomstig begrotingstekort (in 2026 en 2027). Het amendement over de Seasaw werd gesteund door GroenLinks, Samen Actief en Fractie Pastoor. Daarnaast stemden de Stadspartij, PVV, Samen Actief en Fractie Pastoor voor het schrappen van het budget voor De Nollen in de begroting. Geen van deze amendementen haalde echter een meerderheid in de raad.

Sociaal domein
Een motie van GroenLinks werd wel aangenomen, unaniem zelfs. De fractie maakt zich zorgen over de voorziene bezuinigingen binnen het sociaal domein, vooral omdat er nog niets concreets te melden is over hoe deze besparingen gehaald gaan worden. Met deze motie draagt de raad het college op onderzoek te doen naar de WMO-zorg betreffende de diensten rondom dak- en thuislozen/verslavingszorg. De raad wil weten of de WMO-zorg voorziet in de behoefte en of de kwaliteit van de zorg rondom de genoemde doelgroep voldoende is.

Een andere motie met betrekking tot het sociaal domein werd gezamenlijk ingediend door Behoorlijk Bestuur en D66. Die fracties wilden in eerste instantie dat het college de Vrouwenopvang in Den Helder tegemoet zou komen vanwege een tekort aan subsidie van structureel € 146.000,-, maar dat werd door wethouder Peter de Vrij ontraden. Volgens De Vrij worden de kosten voor de Vrouwenopvang niet geïndexeerd door de Rijksoverheid, dus kan de gemeente daarin niet compenseren. De wethouder zegt wel in gesprek te zijn met de Vrouwenopvang. Naar aanleiding van dit advies werd de motie aangepast naar een opdracht aan het college om samen met de regio met een dekkingsvoorstel te komen. Deze gewijzigde motie werd met 20 stemmen voor en 8 stemmen tegen aangenomen.

Signaal aan het Rijk
Binnen het gemeentelijke bestuur heerst veel onrust over het zogenoemde ‘ravijnjaar’ 2026, wanneer de gemeente naar verwachting een stuk minder geld krijgt van het Rijk. De Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft gemeenten geadviseerd om een niet sluitende meerjarenbegroting in te dienen, als signaal aan het Rijk dat er geld bij moet. Het Helderse college wilde dit advies opvolgen, maar een meerderheid van de raad niet. In juli is een amendement aangenomen waarin het college werd gevraagd om te komen met een voorstel voor een sluitende begroting 2024-2027. Toen dit niet gebeurde, heeft de raad het college nogmaals opgedragen met bezuinigingsvoorstellen te komen.

Wethouder financiën, Peter van Diepen, heeft geprobeerd de raad van gedachten te veranderen. Volgens hem zouden de bezuinigingsvoorstellen tot grote maatschappelijke onrust leiden. Henriette Weerstand-Slot, fractievoorzitter van de VVD, uitte woensdag bij de begrotingsbehandeling haar ongenoegen over de handelswijze van het college hierin. “Onrust ontstaat pas als wij niet zijn voorbereid om tijdig in te grijpen, niet weten hoe we bij kunnen sturen of op welk moment we moeten remmen.” Het niet uitvoeren van opdrachten van de raad vindt de VVD een kwalijke zaak. “Hierdoor ontstaat het beeld dat de raad niet serieus genomen wordt en de democratische besluitvorming niet wordt gerespecteerd. De raad bepaalt de kaders en de koers, het is niet aan het college om die koers te veranderen”, aldus Weerstand-Slot.

Ander geluid is er ook. Zo is de Helderse PvdA geen voorstander van een sluitende meerjarenbegroting. “Het Rijk heeft het recht om te weten wat zij aanrichten bij een gemeente”, zei Jan de Leeuw woensdag. Ook GroenLinks vindt het juist te betreuren dat het advies van de VNG niet wordt opgevolgd. Hiermee gaat het signaal aan het Rijk verloren en zullen zij niet met extra geld komen, denkt Marije Boessenkool. De fractievoorzitter van GroenLinks vindt het heel jammer dat de begroting en de begrotingswijziging niet tegelijk kunnen worden behandeld. “Nu kunnen we niet het totale financiële plaatje integraal beoordelen en afwegen.”